Om het monumentale uiterlijk niet te schaden kon geen buitenzonwering worden toegepast, maar zijn screens aan de binnenzijde opgehangen.
Stalen ramen opwaarderen
Door Jonkers Bouwmetaal is het geschopeerde staal van de
profielen schoongemaakt, geconserveerd en geschilderd. Bij het
stralen zijn de verbindingen beschermd om daar de verf op deze
kwetsbare plaats te behouden. Vervolgens zijn de profielen
geschilderd in het werk. In de profielen, die maar 30 mm breed
en 20 mm hoog zijn, past echter geen normaal isolatieglas.
Daarom is het vrij dunne isolatieglas (14 mm) van Da Vinci met
smalle spacers gekozen, dat structureel is verlijmd in de stalen
profielen. Dus een niet-ventilerende plaatsing zonder afstands-
blokjes. Een extra topseal laag op de spacer moet voorkomen
dat er condensvorming in het glas ontstaat. Het glas is daarna
afgestopt met een moderne stopverf (Renoseal). Zo houden de
puien hun authentieke uitstraling. Deze wijze van opnieuw be-
glazen van stalen stoeltjesprofielen is volgens Verheus wel
eens eerder toegepast, maar nooit op deze grote schaal van
2000 m2. “Hiermee vervullen wij een pioniersrol. Met monumen-
tenzorg hebben we veel zorg en aandacht besteed aan ont-
wikkeling van deze oplossing,” aldus Verheus.
Waar brandwerende deuren nodig waren is een hoeklijn in het
stalen profiel gelijmd, waardoor een 20 mm diepe sponning
ontstond. In deze (binnen)puien is het glas met een hoeklijntje
mechanisch geborgd en met Renoseal afgewerkt.
Doorbuigen tussenregels
Het verlijmen van het glas was nog een hele klus omdat door de
grote openingen tot 2 m breed, de beglazing van onderaf ge-
plaatst moest worden. Anders buigen de tussenregels te veel
door.
Om de te slappe puien te versterken zaten achter de stijlen
stalen kokerprofielen (van 40 mm bij 40 mm). Deze kokers zijn
gehandhaafd en nu ook deugdelijk verankerd aan het beton.
Een extra aandachtspunt was of de kozijnprofielen stijf genoeg
zijn om de verlijming van het glas op de spacers te garanderen,
want vervorming zou kunnen leiden tot lekkage. Da Vinci heeft
dit onderzocht en geconcludeerd dat het geen probleem was.
De beweegbare ramen zijn nog aanwezig, maar zijn vanwege
onvoldoende dichting permanent vastgezet. Door de transpa-
rantie van de gevels is zeker op de hoeken de warmtelast hoog.
Er is namelijk gekozen voor maximaal transparant glas met een
geringe zonwerende coating. Als aanvullende voorzieningen
tegen oververhitting zijn daarom zonwerende screens aan de
binnenzijde van de gevel aangebracht. Verder is er vloerkoeling
voor de pieklast langs de gevels.
Condens op profielen
Door het isolerende glas is de warmtedoorgang van de puien
verbeterd naar U ≤ 3,3 W/m2K. De stalen profielen zijn echter
niet thermisch onderbroken en vormen dus potentiële koude-
12 // Bouwwereld
// sTaTe of The arT
06-07-08-09-10-11-12-13-14-15_stateoftheart.indd 12 06-05-19 15:13
