Pagina 91 van: Bouwwereld #5 2020
91
De Crux
er wel een paar maanden mee bezig geweest om alles qua
maatvoering te matchen.”
Als voorbeeld noemt de uitvoerder de 250 kleine raampjes in de
gevel. De kozijnen van deze ramen, evenals de rest van de ko-
zijnen, vallen verdekt weg achter het metselwerk. “Dat betekent
dat de maatvoering hier ook heel gevoelig is. De pixels kun je
niet langer of korter maken, dus moesten alle kozijnsparingen in
de betonnen draagwand precies op de juiste plaats staan. Staat
de wandbekisting een centimeter te ver naar links of rechts, dan
heb je hier al een probleem. We hebben daarom de maatvoe-
ring van de sparingen op de stalen wandkist niet van tevoren
laten programmeren, maar handmatig op de bouw ingemeten.
Zo kwamen de sparingen altijd op de juiste plek.”
rollaGen en dilatatieS
Verticale geveldilataties konden in dit gebouw zeker niet ont-
breken, maar ‘standaard’ dilataties zouden het metselwerk
behoorlijk ontsieren. De dilataties zijn daarom zo onopvallend
mogelijk verwerkt in een vertand patroon dat meeloopt met de
pixels. Op de horizontale delen van het voegwerk is glijfolie
toegepast en de verticale delen bestaan uit open dilatiatie-
voegen.
De rollagen op de halfronde dakranden vereisten ook extra aan-
dacht. “Aan de zijgevels zijn die rollagen vijf koppen breed. Die
hebben ondersteuning nodig en kun je niet zomaar op het met-
selwerk leggen”, zegt Zondag. “We hebben samen met VEBO
een rondgewalste ondersteuning van metalen platen laten ma-
ken. De plaat is geperforeerd, zodat we daar haakjes in konden
hangen voor de verankering van de stenen.”
produCtie en leverinG Stenen
Minstens zo belangrijk als de technische uitwerking van de ge-
vel, was het logistieke aspect van de productie en levering van
de stenen. Daarvoor ging BAM Wonen in overleg met Wiener-
berger en metselaar Schipper en Wetser. Samen besloten ze het
gebouw op te knippen in gevelstroken van 1,10 meter hoog (de
verdiepingshoogte is 3,3 meter). Op basis daarvan is een leve-
ringsschema gemaakt. Per gevelstrook van 1,10 meter zijn eerst
de specials geproduceerd en vervolgens de meest voorkomende
stenen. Omdat de machines in de fabriek van Wienerberger de
stenen alleen aan de vier oppervlaktezijdes en niet op de legvlak-
ken konden glazuren, zijn sommige typen stenen met de hand
bijgeglazuurd. Na productie zijn de stenen handmatig gecontro-
leerd op kwaliteit, gesorteerd en verpakt. Vervolgens zijn ze op het
werk geleverd in vrachten van 12 tot 15 duizend stenen per keer.
De ‘standaard’ stenen werden op de bouwplaats met halve hu-
lo’s op een van de twee grote oppersteigers geplaatst (een hulo
is een standaard verpakkingsmaat voor metselwerk). Zondag:
“We hebben bewust voor kleine pallets gekozen, want met grote
pallets belast je niet alleen de steigers enorm, je kunt ook meer
stenen overhouden aan het eind. En die moet je dan steeds
weer verpakken en meeverhuizen naar de volgende slag.”
Op verzoek van de metselaars stond op de oppersteiger ook
een opvoersilo, zodat zij niet telkens beneden de specie moes-
1 Bij de aanvang
van de bouw plaatse
BAM Wonen een
mockup van het
metselwerk.
2 Met behulp van
metselwerkuitslagen
op A3formaat kon
den de metselaars
van Schipper en
Wetser precies zien
welke stenen nodig
waren.
3 Het metselwerk in
uitvoering.
1 2 3
88-89-90-91-92_cruxgeorge.indd 91 04-09-20 09:18