Pagina 53 van: Bouwwereld #6 2017

Park Vijversburg in het Friese Tytsjerk wil
stevig aan de weg timmeren. Daarom is
de laatste jaren hard gewerkt aan grote
uitbreidingen van het park. Onderdeel
daarvan is een nieuw paviljoen dat dienst
doet als bezoekerscentrum. Een paviljoen
met een nogal gewaagd concept, zoals
architecte Marieke Kums van Studio Maks
het zelf verwoordt. En terecht, want zowel
constructief als klimaattechnisch zijn
grenzen opgezocht met een ontwerp
waarin het paviljoen nauwelijks zichtbaar
is. Waar in het prijsvraagontwerp het dak
nog gedragen zou worden door een mini
malistische constructie, is uiteindelijk die
draagconstructie volledig weggelaten
en wordt het dak uitsluitend gedragen
door de volglazen gevels met structurele
voegen.
Marieke Kums schreef als architecte in
voor de Europese tender van Groot Vij
versburg. Zij maakte het ontwerp samen
met een bevriende Japanse architect,
Junya Ishigami, waar ze eerder mee
samenwerkte toen ze zelf woonde en
werkte in Japan. Om de opdrachtgevers
te overtuigen van de haalbaarheid scha
kelde ze al snel adviesbureau ABT in om
het ontwerp uit te werken in al zijn aspec
ten, dus niet alleen constructief maar ook
bouwkundig, bouwfysisch en klimaat
technisch. Projectleider Jeroen ter Haar
zorgde voor de afstemming van al deze
disciplines binnen ABT.
Stabiliteit
De aandacht van de opdrachtgever ging
vooral uit naar het klimaat en het comfort
in een glazen gebouw, vertelt Marieke
Kums. Maar in de eerste uitwerking lag
het accent vooral ook op de constructie.
“Minimalistisch blijkt in Japan behoorlijk
minder te zijn dan bij ons”, vertelt senior
adviseur Han Krijgsman die het construc
tieve ontwerp voor zijn rekening nam.
“Uiteindelijk bleek dat we alleen maar
ruimte zouden krijgen om in de voegen
tussen de glasplaten stalen kolommetjes
aan te brengen. Maar dat is wel heel
minimaal en bouwfysisch ook lastig van
wege de koudebrug. En hoe los je dan de
stabiliteit op? Toen kwam het besef dat
het meer voor de hand lag om de glas
constructie van het driehoekige gebouw
daarvoor te gebruiken en de stalen ko
lommetjes helemaal achterwege te laten.”
Onder maaiveld
Het ontwerp van het vloeiend driehoe
kige paviljoen met glazen gevels komt
volgens Marieke Kums voort uit de omgeving. Het paviljoen mocht visueel niet concur
reren met het monumentale landhuis waar het op aan moest sluiten en moest opgaan
in het landschap. De opdrachtgever koos daarom voor glas. Marieke volgde in haar
ontwerp lijnen vanuit het park, van een vijver, een lindenlaan en een tuin. Daaruit vloei
de een golvende driehoekige vorm voort, met op twee hoeken lange uitlopers in de
vorm van gangen. Eén van deze gangen sluit aan op het landhuis; de andere op het
park. Een uitloper op de derde hoek vormt een glazen scherm dat het nieuwe terras
omarmt. Om de gebouwhoogte te beperken, situeerde Kums de vloer van het paviljoen
900 mm onder maaiveld. De glasgevels beginnen direct op maaiveld, terwijl de onder
bouw bestaat uit een betonnen bak. Met deze verdiepte aanleg verdwijnen de stoelen
in het paviljoen uit het zicht, terwijl er vanaf de zitplaatsen fraai uitzicht is over maaiveld.
Het verloop in vloerpeil is uitgevoerd door de vloeren van de lange ganguitlopers af te
laten lopen.
Het landhuis is helemaal gerenoveerd en gerestaureerd. De glazen gang sluit aan op een zij-
ingang.
“ Het lag meer voor de hand om de
glasconstructie van het driehoekige
gebouw te gebruiken en de stalen
kolommetjes helemaal achterwege
te laten”
53Bouwwereld //
Project nieuwBouw //
50-51-52-53-54-55-56-57_vijversburg.indd 53 07-06-17 14:37