Pagina 49 van: Bouwwereld #6 2018

een materiaal of bouwproduct, toegepast
in het gebouw, gedurende zijn levens-
cyclus veroorzaakt (2). Daarvoor maken
we gebruik van gevalideerde rekeninstru-
menten (3) die werken op basis van de
Nationale Milieudatabase, waarin in Ne-
derland alle getoetste levenscyclusanaly-
ses (LCA) van materialen en producten
zijn opgenomen. In de rekeninstrumenten
wordt een MPG-score getoond voor het
gehele gebouw en voor de verschillende
gebouwelementen. De MPG-score wordt
nu nog niet verder opgesplitst; dit zal bij
de optimalisatie van de Nationale Milieu-
database later dit jaar wel worden geïm-
plementeerd. De MPG-score is namelijk in
oorsprong een optelling van vier aparte
modules, te weten:
MPGa = Milieubelasting van de productie
van het materiaal of product;
MPGb = Milieubelasting van het gebruik
van het materiaal of product (bijv. onder-
houd of vervanging);
MPGc = Milieubelasting van het afval na
de sloop of vervanging van het materiaal
of product;
MPGd = Milieuwinst of -verlies van het
materiaal of product door hergebruik/
recycling.
Afbeelding 1 op de volgende pagina geeft
een voorbeeld van de berekende milieu-
belasting (MPG) van drie verschillend
samengestelde gebouwen. De totale
MPG-score geeft inzicht over de totale
milieubelasting voor ontwikkeling,
gebruik en sloop van het gebouw.

Hoe lager de score hoe beter.
Gebouw Z heeft met een MPG van 0,4
een veel lagere milieubelasting dan ge-
bouw X en Y. Gebouw X en Y hebben
een gelijke milieubelasting, maar de ver-
deling over de modules is zeer verschil-
lend. Gebouw Y heeft al een relatief lage
milieubelasting voor de productie, het
gebruik en vervanging of sloop. Maar
milieuwinst door hergebruik is er niet. Bij
gebouw X is de milieubelasting door
productie, gebruik en vervanging of sloop
juist veel hoger, maar is er aan het einde
van de levensduur wel een grote milieu-
winst door hergebruik. Gebouw Y heeft
een groot potentieel door gericht te ver-
beteren op module D.

MPG en circulariteit
Inzicht in de verschillende modules geeft
mogelijkheden tot gerichte verbeteringen
aan product of toepassing in de toe-
komst. De herkomst van een gunstig of
ongunstig resultaat wordt hiermee duide-
lijker.
Het tegenover elkaar zetten van de mo-
dules A en D geeft inzicht in de mate van
circulariteit. Het zet de milieukosten die
nodig zijn voor de productie van de on-
derdelen van het gebouw tegenover de
milieuwinst die aan het einde van de
levensduur van het gebouw nog over is
(waardebehoud). Bij gebouw Z is de som
van A en D gelijk aan 0. Dit betekent dat
de gebruikte materialen en producten
aan het einde van de levensduur herge-

1 // Het schillenmodel van Stewart Brand (6-S-

model). 2 // Tabel 1: Het 10-R-model van prof.

dr. J. Cramer.

Raadgevend ingenieursbureau
LBP|SIGHT stelt regelmatig zijn kennis en
ervaring beschikbaar qua bouwfysica,
bouwakoestiek en brandveiligheid.
Reacties: [email protected] of [email protected].
Voor meer informatie zie lbpsight.nl/
circulariteit

Product slimmer gebruiken en
maken

R0 Refuse Product overbodig maken door van functie af te zien of die
met een radicaal ander product te leveren

R1 Rethink Productgebruik intensiveren (bijvoorbeeld door producten te
delen of multifunctionele producten)

R2 Reduce Product efficiënter fabriceren door minder grondstoffen en
materialen in het product of gebruik ervan

Levensduur verlengen van product
en onderdelen

R3 Re-use Hergebruik van afgedankt, nog goed product in dezelfde
functie door een andere gebruiker

R4 Repair Reparatie en onderhoud van kapot product voor gebruik in
zijn oude functie

R5 Refurbish Opknappen moderniseren van oud product

R6 Remanufacture Onderdelen van afgedankt product gebruiken in nieuw
product met andere functie

R7 Repurpose Afgedankt product of onderdelen daarvan gebruiken in nieuw
product met andere functie

Nuttig toepassen van materialen
R8 Recycle Materialen verwerken tot dezelfde (hoogwaardige) of mindere

(laagwaardige) kwaliteit

R9 Recover Verbranden van materialen met energieterugwinning

2

49

Bouwfysica //

Bouwwereld //

48-49-50_lbp.indd 49 13-06-18 12:29