Benamingen en gebruik
Er zijn nogal wat benamingen in omloop voor wat ik zelf nog
steeds het liefst schaliën noem, want dat is zo’n mooie Oud-
hollandse naam. Tegenwoordig gebruikt men vaak de Ameri-
kaanse naam shingles, terwijl de Amerikanen ‘shingles’ alleen
maar voor bitumen shingles gebruiken. Houten shingles noemen
ze shakes. Verder wordt wel gesproken over dakspanen, schin-
dels en houten dakleien. Dit zijn typisch benamingen voor de
daktoepassingen, terwijl schaliën zowel voor daken als gevels
geschikt zijn. Eigenlijk is de toepassing op gevels technisch de
beste. Hierbij is immers de kans op inwatering het kleinst. Zelfs
dat is bij het Dieselgebouw niet goed gelukt.
Duurzaamheid
De duurzaamheid van schaliën is van meerdere factoren afhan-
kelijk. Het nog steeds populaire western red cedar is in het
Nederlandse klimaat niet de meest geschikte keuze. Hierbij
speelt de detaillering een rol, zoals de afdekking aan de boven-
zijde om inwatering te voorkomen. De foto’s tonen duidelijk wat
er fout kan gaan. Minstens even belangrijk is de ventilatie. Hoe
dat geregeld is in de hsb-details heb ik niet kunnen achterhalen,
maar ik vrees dat die onvoldoende is. Western red cedar is erg
gevoelig voor vochtverschillen: als de achterkant nog vochtig is
en de voorzijde droog, trekken ze al gauw krom.
Vocht en nog eens vocht
De foto’s laten ook zien dat men op enig moment getracht heeft
met een overmaat van nagels het kromtrekken te beteugelen.
Dit maakt de verschijnselen eigenlijk alleen maar erger, want
dan ontstaat er ook nog eens scheurvorming. Juist de uiteinden
van de schaliën moeten vrijelijk kunnen bewegen. Dan is er ook
nog de verkleuring. Ook die wordt veroorzaakt door vocht-
verschillen, ondanks het ‘gebruik van een speciale nano-tech-
niek, waardoor de vochtopname is gereduceerd’, waarover de
site van Dedato rept.
In de loop van de jaren zal het er allemaal niet beter op worden.
Bronnen
Crone, J.: ‘Amorfe architectuur als impuls voor revitalisatie –
Woningen en winkels in De Zilvervloot te Dordrecht’, Bouw-
wereld 11, juni 2005.
Het Parool: “Spijkerbroeken in Houthavens”, 11 november 2013.
Hooft, R.: “Diesel headquarters”, Het Parool, 28 maart 2014.
http://www.dedato.com/project/een-huid-van-hout-voor-hq-
diesel/
http://dehoutprijs.nl/content/diesel-hq-headquarter, aanmelding
voor de Houtprijs 2014, categorie Utiliteitsbouw.
[email protected]
Architectonisch interessant, maar vele schaliën trekken al behoorlijk krom na vier jaar.
66 // BouwwereLD
// Gevels volGens Hendriks
65-66-67_nicohendriks.indd 66 13-06-18 13:07
