Pagina 38 van: Bouwwereld #6 2019

Nationale funderingsramp: de praktijk
De aanhoudende droogte van afgelopen zomer maakte duidelijk dat in Nederland een miljoen woningen van voor de
jaren zeventig funderingsproblemen hebben. Deze problemen zijn op verschillende manieren te herstellen. Maar alle
oplossingen hebben één ding gemeen: herstel is kostbaar en ingrijpend. Een funderingsonderzoek alleen al kost 4.000
à 5.000 euro. De kosten voor herstel bedragen gemiddeld 54.000 tot zelfs 100.000 euro per woning.

Funderingsproblemen kunnen op ver-
schillende manieren hersteld worden.
Een ervan is de tafelmethode. Hierbij
wordt een betonnen vloer ingekast in de
bestaande fundering en vervolgens op
nieuwe palen gezet. Een andere manier
is de zogenoemde ‘Momfer de Mol’-me-
thode. Hier wordt een tunnel gegraven
onder de woningen door, zo’n 2 meter
onder beganegrondvloer, om plaats te
bieden aan een kleine heistelling die
nieuwe palen aanbrengt. De VDM-metho-
de is een andere mogelijkheid. Hierbij
wordt een sparing gemaakt in de dragen-
de muur met daarin een opvangconstruc-
tie voor de muur. De sparing zelf wordt
gebruikt om een stalen buispaal in de
fundering te persen.
Bij funderingen op staal kunnen de pro-
blemen vaak opgelost worden door
(plaatselijk) grondverbetering uit te voe-
ren of door de constructie te verlichten
– bijvoorbeeld door de zandlaag onder
de vloer te vervangen door schuimbeton
dat samen met de bouwmuren een ge-

leen als je al de bewoners en/of eigena-
ren meekrijgt. Volgens De Jong negeren
veel woningbezitters dan ook de proble-
men in de hoop dat het mee zal vallen.
Daardoor wachten ze vaak te lang, totdat
de gevolgschade ernstig is en preventie
niet meer mogelijk is.

Soort rouwproces
Hij begrijpt die houding wel. Bewoners
die ineens te horen krijgen dat er iets mis
is met de fundering van hun huis gaan
door een soort rouwproces heen. Eerst is
er ontkenning, daarna woede en dan
krijgt de gemeente, het waterschap of
iemand anders de schuld. “En die partijen
kúnnen allemaal een rol spelen, maar
daar heb je weinig aan. Bewoners zijn
dus erg terughoudend om schade te
melden, omdat dan de waarde van je huis
gelijk een stuk minder is en ook slecht
verkoopbaar wordt. Uit rechtszaken blijkt
dat je achteraf maar moeilijk kunt bepalen
wat de oorzaak is van funderingsschade
en wie daar dan verantwoordelijk voor is.
Uiteindelijk ben je in de huidige situatie
voor de wet zelf verantwoordelijk voor
het probleem. Daar komt bij dat gemeen-
ten niet op dit dossier zitten te wachten,
wat blijkt uit het feit dat net iets meer dan
tien van de 130 Nederlandse gemeenten
waar wij problemen zien, serieus met de
funderingsproblematiek bezig is.”

Geen animo bij overheden
De Jong wijst er in dit verband op dat
inmiddels dertig gemeenten informatie
over zakkende grond hebben ingewon-
nen. KCAF geeft binnenkort voorlichtings-
avonden over hoe om te gaan met de
funderingsproblematiek. Tot zijn verba-
zing zijn er ook gemeenten die de proble-
matiek ontkennen. De Jong denkt dat dit
komt omdat bewoners de problemen nog
niet gemeld hebben bij de gemeente.
“En als bewoners dat dan wel doen, dan
zeggen die gemeenten dat het niet hun
verantwoordelijkheid is. De landelijke

heel vormt. In extreme situaties moeten
stalen buispalen rondom worden toe-
gepast.

Kostbaar en ingrijpend
Alle oplossingen hebben één ding ge-
meen: herstel is kostbaar en ingrijpend.
Een funderingsonderzoek alleen kost al
gauw 4.000 tot 5.000 euro. “Als je ge-
zamenlijk onderzoek doet per bouwblok,
kun je de kosten reduceren tot 1.500
euro. We zijn ook bezig met de ontwikke-
ling van een soort quickscan waarbij we
sneller en goedkoper kunnen vaststellen
of er problemen zijn”, zegt ir. Dick de
Jong, directeur van Stichting Kennis
Centrum Aanpak Funderingsproblematiek
(KCAF). “De kosten voor herstel zelf kun-
nen oplopen van 40.000 tot 80.000 euro
of meer. Bedragen die maar weinig men-
sen op hun bankrekening hebben staan.”
Behalve de kosten is een complicerende
factor dat je de funderingsproblemen bij
woningblokken altijd in hun geheel moet
onderzoeken en herstellen. Dat lukt al-

Herstelkosten lopen op tot 100.000 euro per woning

38 // Bouwwereld

TeksT daniël van Capelleveen // Beeld KCaF

1

38-39_fundering2.indd 38 12-06-19 14:05