Pagina 10 van: Bouwwereld #6 2020
10
AFAS ExpEriEncE cEntEr
H
et is moeilijk om niet onder de indruk te raken als
je onder de glazen koepel van het AfAs experi-
ence center in leusden staat. met een diameter van
42 meter en hoogte van ruim 24 meter overkapt de
imposante constructie een theaterzaal, die plaats biedt aan 850
personen. en dan blijft er nog voldoende ruimte over tussen de
zaal en glazen koepel voor een foyer met een capaciteit voor
634 personen. tel je de twee verdiepingen om de theaterzaal
heen mee, dan neemt die capaciteit toe tot zelfs 1000 personen.
en dan te bedenken dat het theater slechts een van de vele
onderdelen van het complex is. zo bevat het onder meer een
kantoorgebouw, een tweelaagse ondergrondse parkeergarage,
demonstratieruimtes, studio’s, een sportzaal met fitnessruimte,
een atrium, een auditorium en een restaurant voor ruim 700
personen. het AfAs experience center is evenals de koepel
indrukwekkend groot.
VeRdeliNg glaspaNeleN
voor de realisatie van de koepel werd octatube ingeschakeld.
zij kregen van architect just Architects en opdrachtgever AfAs
software de opdracht een koepel te engineeren met horizon-
tale lijnen, opgevuld met driehoekvormige glasoppervlakken. de
technische uitwerking van het ontwerp was voor rekening van
octatube.
uit variantstudies werd duidelijk dat een systeem met stalen
buizen de beste constructievorm was voor de koepel. maar
hoe ontwerp je een constructie waarbij de glaspanelen netjes
over de koepel verdeeld zijn, zonder storende afwijkingen in het
patroon? “dat was de belangrijkste vraag in de ontwerpfase”,
vertelt Arjan Klem van octatube. hij was verantwoordelijk voor
de 3d-uitwerking en engineering. joey janssen, als construc-
teur van octatube ook betrokken bij dit project, vult aan: “we
zijn begonnen met de grootst mogelijke vorm: een driehoekige
1 De staalconstruc-
tie van de koepel is
uit losse delen opge-
bouwd in plaats van
grote elementen.
(Foto: Octatube)
2 De staalconstruc-
tie werd in eerste
instantie met drie
man opgebouwd.
De opbouw nam
ongeveer vijf dagen
per ring in beslag.
(Foto: Octatube)
3 De koepel grenst
aan de theatertoren
en is daarom niet
helemaal rond, maar
deels afgesneden.
(Foto: AFAS
Software)
1 2 3
glasplaat van 3,20 meter breed. groter kan niet vanwege beper-
kingen in de glasproductie. vandaaruit worden de driehoeken
naar boven toe steeds kleiner. in totaal zijn er elf ringen.”
de stalen ringen zijn onderling verbonden met buizen die de
verdeling van de glaspanelen volgen. zo ontstaat een staalcon-
structie met een regelmatige verdeling van driehoeken, waarbij
tussen ring 9 en ring 10 een stap wort gezet van 48 panelen
naar 24 panelen. dit omdat de panelen anders te scherpe drie-
hoeken zouden worden en daardoor moeilijk te produceren zijn.
de koepel is bekleed met ruim 1000 glaspanelen, die van bin-
nen naar buiten zijn opgebouwd met 2 x 8 mm gelamineerd
glas, een 16 mm dikke met argon gevulde spouw en ongeveer
10 mm dik enkel veiligheidsglas. de eerste ring ligt onder het
beganegrondniveau en grenst aan een water dat het complex
grotendeels omringt. om weerspiegeling van het water in het
glas te minimaliseren, zijn de glasplaten van de onderste ring
voorzien van een geperforeerde blauwe zeefdruk. vanaf de ze-
vende ring zijn de glasplaten voorzien van een dichte zeefdruk in
dezelfde kleur. de print dient als zonwering. Aan de binnenzijde
zijn deze glasplaten bekleed met akoestische panelen.
losse buizeN oF pReFab elemeNteN?
Klem vertelt dat er veel tijd en energie in de voorbereiding van
het project is gestoken. in die fase zijn eigenlijk de belangrijkste
beslissingen genomen. zo heeft hij zelf veel aandacht besteed
aan het uitdenken van een montagemethode en de bijbeho-
rende logistiek. “de overweging was: gaan we met losse buizen
en knopen werken en die ter plekke monteren of maken we
eerst grote elementen in de werkplaats?” de keuze viel op de
eerste methode, omdat daar volgens Klem toch een aantal voor-
delen aan zaten. “de montage is niet per se simpel, maar het
concept is wel eenvoudig, want er is sprake van veel repetitie.
elke knoop ziet er hetzelfde uit. bovendien is het voor ons in
08-09-10-11-12-13-14-15_afas.indd 10 02-10-20 09:50