22
Waar haalt u de moed vandaan in uw gelijk te blijven geloven?
“Dat was niet altijd gemakkelijk. Ik stapte af en toe zeer on-
gerust mijn bed in. Stel dat ik ernaast zat. Mijn vrouw achtte
die kans behoorlijk groot. Maar van binnen zei een stem dat
ik iets te pakken had wat ertoe deed. Ik bleef dus onderzoek
doen. De groep klimaatwetenschappers om me heen groeide,
we vergaarden steeds meer kennis en mij werd steeds duidelij-
ker dat klimaatverandering een heel groot probleem zou gaan
worden. Intussen sprong ik van de ene ijsschots naar de andere.
Tien jaar onderzocht ik waarom aandacht voor het klimaat nodig
was, toen nog eens tien jaar wat er gedaan moest worden en zo
kwam ik uit bij transitie. We zullen hoe dan ook onszelf en onze
leefstijl moeten gaan veranderen.”
En het kwartje is inmiddels gevallen?
“Gelukkig wel. Ik krijg nu ook steeds meer erkenning bij het
grote publiek. Dat maakt het makkelijker om organisaties en
mensen te helpen met vormgeven van transities. Die hulp be-
staat onder meer uit stichting Urgenda die ik in 2015 samen
met Marjan Minnesma heb opgericht. Het is een soort Gide-
onsbende voor innovatie en duurzaamheid die Nederland, sa-
men met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties
Jan Rotmans
en particulieren, sneller duurzaam wil maken. In Rotterdam en
Maastricht kwamen er, mede door mijn toedoen, instituten die
onderzoek doen naar transitie en ik heb de grondslag kunnen
leggen voor de transitietheorie. Daar kan ik met een zekere vol-
doening op terugkijken, al blijft er altijd het gevoel hangen dat ik
nooit samenviel met de tijd waarin ik leefde. Pas de laatste jaren
heb ik het idee dat ik een beetje synchroon begin te lopen.”
Uw eigen eenzame weg?
“Ik heb niet de gemakkelijkste weg gekozen, maar kennelijk
hoort dat bij mij. Toch had ik het niet anders willen en kunnen
doen. Wel was het fijn geweest als ik een mentor had gehad.
Daarom wil ik nu mentor zijn voor jonge mensen met radicale
nieuwe ideeën. Ik probeer ze te behoeden voor de fouten die ik
maakte en de ruzies die ik zocht, omdat de gevestigde orde –
inclusief de wetenschap – niet wilde horen of zien waar ik van
overtuigd was.”
Kunt u een heldere definitie geven van circulariteit?
“In de haven van Rotterdam, een paar kilometer verderop, han-
delden wij vroeger in groenten en fruit. Maar waar zou je nu in
gaan handelen? Ik zou alle mobieltjes die normaal in de afvalbak
20-21-22-23-24_koploper.indd 22 02-10-20 09:49
