Pagina 53 van: Bouwwereld #6 2020
53
M
et het Kunstdepot Boijmans van Beuningen is
Rotterdam een landmark rijker. Het gebouw, van
architectenbureau MVRDV, valt op door vorm en
afwerking: een verticaal uitgerekte schaal, volle-
dig bekleed met spiegels. Dankzij het dubbelgekromde, spiege-
lende ontwerp gaat het gebouw op in de omgeving, zonder daar
zelf in te verdwijnen. Om dat effect niet te doorbreken, ontwierp
MVRDV toegangsdeuren die de vorm van de gevel volgen en in
gesloten situatie wegvallen in de gevel.
De in totaal elf toegangsdeuren, waarvan drie dubbele, bevin-
den zich alle op de begane grond. Daar is de kromming van de
gevel dusdanig groot, dat een standaard scharniermechanisme
geen optie was. “Plaats je daar gewone deuren in, dan zouden
die of de grond in draaien of tegen de aangrenzende panelen
aankomen”, vertelt Arjen Ketting, projectarchitect bij MVRDV.
Het architectenbureau bedacht daarom een mechanisme waar-
bij de deuren eerst naar voren komen en daarna naar buiten
schuiven. “Een beetje zoals de werking van een busdeur”, legt
Ketting uit. Vanwege de nagenoeg onzichtbare integratie in de
gevel zijn de deuren door het museum omgedoopt tot de ‘sim-
salabim-deuren’; bij het opengaan lijken de deuren magisch uit
de gevel tevoorschijn te komen.
Groot en zwaar
De deuren zijn groot en zwaar. Ze wegen ruim 1000 kg en heb-
ben een afmeting van 4 meter hoog en 2,3 meter breed. De
Fotobijschrift kleur
De spiegelende gevel zorgt ervoor dat het
gebouw opgaat in de omgeving, zonder dat
het verdwijnt. (Foto: Ossip van Duivenbode)
Streamer
de crux
dubbele deuren van de vrachtwagensluis zijn zelfs 5,6 meter
hoog en wegen ruim 1400 kg per stuk. De opbouw is vrij een-
voudig: een stalen frame, opgevuld met cassettes en daarop
gelijmde spiegels. De cassettes zorgen ervoor dat de deuren
door licht van binnen niet opvallen in de gevel. “De spiegels zijn
enigszins transparant, dus je wilt niet dat licht achter de spiegel
doorschijnt”, aldus Ketting. Uitzondering zijn de deuren van de
hoofdentree, personeelsentree, de avondtoegang en terrastoe-
gang, daar zijn de spiegels wel doorzichtig. “Bij de publieke en-
trees is het relevant om een relatie tussen buiten en binnen te
hebben, ook als de deuren dicht zijn.”
Het scharniermechanisme bestaat uit twee grote armen met
scharnierpunten op het gebouw en op de deur zelf. De deur
wordt geactiveerd door twee lineaire actuatoren op de bovenste
arm. Om te voorkomen dat het geheel gaat wiebelen, is er een
extra bevestigingspunt die de deur fixeert en evenwijdig aan de
gevel houdt. De armen zijn bevestigd aan het gebouw middels
een chemisch verankerde staalplaat op de betonconstructie. De
platen zelf zijn onderkauwd, vanwege de aanzienlijke krachten
die ze moeten afdragen.
nieuw mechanisme
Sorba Projects en Walasco werkten in opdracht van aannemer
BAM Bouw & Techniek het scharniermechanisme technisch
uit. Roeland Burgers, projectmanager bij Sorba, vertelt dat de
ontwikkeling een langdurig traject was, dat gepaard ging met
VOOR HET KUnSTDEPOT BOijMAnS VAn BEUningEn
OnTWiERP ARcHiTEcTEnBUREAU MVRDV DEUREn DiE DE
DUBBElgEKROMDE VORM VAn HET gEBOUW VOlgEn En
in gESlOTEn TOESTAnD WEgVAllEn in DE gEVEl. SORBA
PROjEcTS En WAlAScO KREgEn DE TAAK EEn nOg
nOOiT EERDER gEMAAKT ScHARniERMEcHAniSME TE
OnTWiKKElEn, WAARMEE DE DEUREn VAn 1000 En
1400 Kg PER STUK SOEPEl OPEn En DicHT BEWEgEn.
TeksT DAniël VAn cAPEllEVEEn
DUBBElgEKROMDE
DEUREn VERDWijnEn
in gEVEl
52-53-54-55_cruxbusdeur.indd 53 02-10-20 09:43