Pagina 65 van: Bouwwereld #6 2020
65
PROJECT TRANSFORMATIE
Steel Craft House
te midden van
19-eeuwse gevels in
de Bouwstraat.
materiaaleigenSCHappen
CortenStaal
De naam corten is een afkorting en samentrekking
van corrosian resistant en tensile strength, twee ei-
genschappen van deze legering van staal met toe-
voegingen van koper, fosfor, chroom en nikkel. Door
deze samenstelling ontwikkelt zich onder invloed
van regen een vaste roestlaag, die verdere oxida-
tie tegenhoudt. Wanneer de oxidehuid is verdwenen
start het proces opnieuw en zo wordt het materiaal
steeds dunner. Cortenstaal kan tegen vocht, maar
niet als het permanent nat blijft, het moet ook goed
kunnen drogen. Het vergt geen oppervlaktebehan-
deling en onderhoud.
De oxidelaag vormt zich in ongeveer zes maanden
na montage. Het materiaal neemt in die periode on-
geveer 0,1 mm in dikte af, daarna is de materiaal-
afname 0,1 mm in tien jaar tijd. Aan de kust werkt
het zout in op het materiaal, waardoor het sneller
in dikte afneemt. Het zuur van natte bladeren die
op cortenstaal achterblijven heeft een vergelijkbaar
effect.
Door het afspoelen van regenwater krijg je roest-
strepen. Bij de detaillering moet je wel opletten dat
er geen roestwater op overige gebouwonderdelen
kan lopen. De positie van lek- en druppelpunten is
daarom belangrijk. Die uitspoeling wordt na verloop
van tijd minder, maar blijft wel.
Hoe de kleur zich in de loop der jaren ontwikkelt, is
niet precies te voorspellen. Als het begint te roesten
gebeurt dat op sommige plekken eerder dan op an-
dere, maar na een paar maanden vormt zich overal
een roestlaag. Aanvankelijk is die knal-oranje, later
bruiner en soms grijzer. De patinering hangt af van
het klimaat en de richting van daken en gevels.
Voor de ventilatie achter de beplating en de uit-
zetting van het staal is een systeem met open na-
den gunstig. De hoeken kunnen dan ook scherper
worden gedetailleerd dan wanneer cortenstaal als
waterkerende bekleding wordt aangebracht. In dat
laatste geval moeten de staalplaten worden gezet
tot cassettes en achter de verticale naden moeten
gootjes worden gemaakt.
aan de bovenkant van de dakkapel. hierachter bevindt zich de
slaapkamer en de bewoners wilden geen inkijk vanaf de straat.”
uniCiteitSClauSule
een andere belangrijke overeenkomst met de huizen in de
straat is de kleur van de gevel. “de roodbruine verkleuring van
het cortenstaal verwijst naar het patina van de hollandse bak-
steen.” met deze argumenten wist zecc welstand te overtuigen
om dit ontwerp haar fiat te geven, maar wel met een uniciteits-
clausule. dat betekent dat er geen precedentwerking van de
ondanks al die overeenkomsten toch wel sterk afwijkende ge-
vel uit mag gaan. “Als mensen in de buurt nu ook zo’n strakke
cortenstalen gevel zouden willen hebben, kunnen ze dus niet
verwijzen naar bouwstraat nummer 45. het moet een unicum
blijven, en dat vind ik ook goed, dat maakt het juist bijzonder en
verrassend”, verzekert de architect.
leVend Staal
in de gevel zijn kleurverschillen zichtbaar. niet alleen doordat
sommige plekken meer beschut zijn tegen regen dan andere,
maar ook tussen de gehele platen. roland manders, de maker
van de stalen gevel, legt uit hoe dit komt: “Als platen niet uit
eenzelfde lot staal komen, dan kunnen er kleurverschillen zijn.
ik heb de platen bij één groothandel gekocht, maar die betrekt
ze weer van diverse walserijen. dat verschil in textuur vond ik
eerst verschrikkelijk, maar het veroudert nu juist wel mooi. het
62-63-64-65-66-67-68_steelcrafthouse.indd 65 02-10-20 09:42