96
N
aast complexiteit en parametrie was het veld waarbij
infra, landschap, civiel en architectuur samenkomen,
een van de dingen die me bijzonder aantrok in mijn
studies architectuur en bouwkunde. Nederland heeft
een goede al dan niet wereldreputatie op deze vier gebieden.
Voor mij is een van de mooiste bouwwerken op het gebied van
infra, landschap, civiel en architectuur het Woudagemaal in
Lemmer.
De meeste grote gemalen of sluizen zijn vaak van die typische
jaren zestig betonnen glazen dozen. Ze zijn wel indrukwekkend
om naar binnen te kijken als je erlangs rijdt, maar ze missen naar
mijn idee toch iets iconisch. Het Woudagemaal daarentegen is
als je het tegemoet rijdt, met het juiste licht en met zijn hoge
ramen, grote schoorsteen, iconische houten deuren, gevelver-
siering en strakke sobere Amsterdamse School baksteenarchi-
tectuur bijna een soort kerk. Wanneer bij hoog water de stoom-
generatoren draaien, zoals vorig jaar nog het geval was, vormen
de grote stoomwolken bij het opstarten van het gemaal een
spectaculair en bijna surrealistisch tafereel. Het tot leven ge-
komen gebouw lijkt te drijven op de wolken die het zelf maakt.
Prachtig om te zien hoe een dergelijke oude stoommechaniek
anno nu nog steeds zijn functie in de waterboezem vervult, ook
als Unesco-monument.
Het interieur van het gemaal zet dit ‘kathedraalfabriek’-element
door met zijn imposante dakconstructie, zuilen in de gevel en
mozaïek in de vloer en gevels. Maar ook het gedetailleerde
WAT MAAKT EEN GEBOUW BIJZONDER?
DE BOUWPROFESSIONAL AAN HET
WOORD OVER ZIJN OF HAAR FAVORIETE
GEBOUW OF INTERIEUR.
TEKST LEANDER RISPENS FOTO’S RUUD DILLING
SUPERGAAF
‘HET TOT LEVEN
GEKOMEN
GEBOUW LIJKT
TE DRIJVEN OP
DE WOLKEN DIE
HET ZELF MAAKT’
Leander Rispens, 3D
visualisator en architect
bij wUrck in Rotterdam
WOUDAGEMAAL
LEMMER
96-97_supergaaf.indd 96 02-10-20 09:39
