61
The exploded View
zeewier. Dat is nodig omdat er de laatste honderd jaar veel ken-
nis over bouwmethoden en -materialen verloren is gegaan, zegt
Leboucq. Een ander goed voorbeeld van de potentie van bioba-
sed materialen zijn de tegels van zeewier van studio Klarenbeek
& Dros. “Er is een relatief beperkte hoeveelheid landbouwgrond
die voornamelijk voor voedselproductie wordt ingezet. als je die
grond wilt inzetten voor de productie van bouwmaterialen, ont-
staat een interessant conflict. maar in de ons omringende zeeën
en oceanen ontstaan elke dag veel materiaalstromen, waaron-
der die van zeewier. Dat gaat om gigantische hoeveelheden.
Daar komt bij dat organismen in het water, waaronder zeewier,
veel meer CO2 opnemen dan bomen doen. als je van dat materi-
aal dan tegels maakt, kun je ze toepassen in het interieur en ex-
terieur van woningen en zo positief bijdragen aan CO2-reductie.”
verloreN keNNis
Een ander nieuw idee dat te zien is in The Exploded View is het
leempleister van BCmaterials uit Brussel. Het lokale denken dat
eraan ten grondslag ligt, vindt Leboucq hier heel bijzonder. “zij
onderzoeken op en nabij de plek waar gebouwd moet worden,
welke leem of klei in de grond reeds aanwezig is. Dat materiaal
passen ze toe als stucwerk of als stampleem om muren mee op
te bouwen. Dat bedoel ik met kennis die verloren is gegaan en
die we moeten herontdekken.”
Hij vindt het leem van BC daarom zo interessant omdat het uit-
gaat van toepassing van lokaal aanwezig bouwmateriaal. Een
heel ander ontwerpuitgangspunt dan prefabricage elders en
monteren ter plaatse, wat nu zo in de aandacht staat. “alles op
de locatie produceren, leidt tot veel minder transportbewegin-
gen en een veel betere samenwerking met mensen uit de regio,
doordat het de opkomst van lokale ambachten en technieken
kan stimuleren.”
voediNgsiNdustrie
Wat hem verder bijzonder aanspreekt in het schaalmodel van
de woning, is de keuken. Die is in zijn geheel opgetrokken uit
bouwmaterialen, samengesteld uit reststromen van de voedings-
industrie. zo zijn er eierschaaltegels toegepast. “Dagelijks wor-
den er miljoenen eieren weggegooid. als je die schalen perst, dan
fungeert het eiwit als bindmiddel en kun je er heel mooie tegels
van maken. andere materialen in de keuken zijn de popcornwan-
den, het rijstvliescomposiet, het fruitleer, de tegels van melkeiwit
van new Lignum en de mosselplatenvloer van Tjeerd Veenhoven
HuisVeendam. We hebben de keuken zo samengesteld om te
laten zien dat je de reststromen uit de voedingsindustrie ook een
nuttige toepassing kunt geven in gebouwen.”
Details van
het biobased
schaalmodel met
onder andere de
keuken. Hier zijn
eierschaaltegels
toegepast. (Foto
links: Jeroen van der
Wielen, foto onder:
Nanno Simonis+Eric
Melander)
58-59-60-61-62_explodedview.indd 61 06-11-20 09:56