verder met de gevel geen problemen zijn, maakt dat er niet zo
gauw aan de bel getrokken zal worden. Het trok mijn aandacht
omdat ik eerder dezelfde problemen heb vastgesteld bij een
ander project van architect Wiel Arets, namelijk de Hoge Heren,
twee woontorens in Rotterdam van vijf jaar later.
Uniformiteit
De architect ontwierp de Skydome woontoren van 22 verdiepin-
gen met honderd woningen al in 1990. Iedere verdieping van de
eerste 21 lagen bestaat uit vijf appartementen, elk met een apar-
te vorm. De 22ste heeft vijf penthouses. Om de beruchte saai-
heid van een woontoren met allemaal dezelfde verdiepingen het
hoofd te bieden zijn de vijf woningtypes zodanig geschakeld dat
het net lijkt of het gebouw bestaat uit vier verschillende torens.
Die indruk wordt nog versterkt doordat de beganegrond-verdie-
pingen puien met verschillende hoogtes hebben gekregen. Om
de toren daarbij te beschermen tegen het uiteenvallen in frag-
menten, werden de delen ‘bijeengehouden door de uniforme
gevelbekleding’. Van die uniformiteit is niet veel meer over.
Het is niet gebruikelijk dat ik schrijf over een gebouw van die
leeftijd. Dat komt niet doordat zo’n gebouw niet meer interes-
sant zou zijn, maar door het feit dat de meeste schades aan de
gebouwschil zich in de eerste jaren na de oplevering al voor-
doen. Veel van die problemen worden veroorzaakt door slechte
uitvoering, een gebrekkig ontwerp of allebei. Slechts zo’n tien
procent is het gevolg van toepassing van inferieure materialen.
De meest ernstige problemen zijn die waarbij er risico’s zijn voor
lichamelijk letsel als gevolg van onderdelen die uit de gevel
vallen of kunnen vallen. Een goede tweede is problematiek met
forse scheur vorming of lekkages. Maar een zwarte gevel die na
enige tijd steeds grijzer en zelfs bijna wit wordt is niet zo ernstig.
Maar wel lelijk.
Langzaam proces
Het is waarschijnlijk dat het onregelmatig grijzer worden van de
zwarte betonnen panelen zich al vrij kort na de oplevering voor-
gedaan heeft. Dat wordt nauwelijks opgemerkt omdat het ver-
grijzingsproces vrij langzaam verloopt. Ook door het feit dat er
Langs de plint van het gebouw
vallen de verschijnselen nog
mee.
In het voormalig oostelijk havengebied van Amsterdam ligt het KNSM-
eiland. Hier staat sinds 1996 de zestig meter hoge Skydome woontoren,
ontworpen door architect wiel Arets. de gevels waren zo’n twintig jaar
geleden helemaal zwart. daar is niet zoveel meer van over.
Torengevels in
vijftig tinten grijs
61
Gevels volGens Hendriks //AnAlyse prof. Ir. NIco HeNdrIKS // FotoGrAFie locK IMAgeS
Bouwwereld //
60-61-62_nicohendriks.indd 61 15-08-18 16:09
