6
A
rchitect Fons Verheijen kende het Montemar Insti-
tute of Marine Biology niet eens van horen zeggen,
noch wist hij iets af van Enrique Gebhard (1909-
1978), de Chileense architect die het ontwierp. Hij
kwam in 2017 bij toeval oog in oog te staan met het gebouw
op een architectuurrondreis door Chili en was direct geraakt.
“Het is een gebouw waar je op slag liefde voor voelt. Zelden zag
ik zulke prachtige detaillering. Het heeft geweldige muurschil-
deringen en een beeldschone wenteltrap. Door zijn ligging op
de rotsen kreeg het een ruimtelijke opzet met kleine betonnen
paadjes en trappetjes ernaartoe, erlangs en erdoorheen. Ik zag
het met knikkende knieën en vlinders in m’n buik. Als de term
supergaaf ergens op van toepassing is, dan op dit gebouw. Wat
me tegelijkertijd triest maakte, is dat je ondanks de schoonheid
die het instituut nog steeds uitstraalt, ook ziet dat het gebouw
totaal aan het verkruimelen is.”
Het instituut – gebouwd in twee fasen tussen 1941 en 1945
en 1956 en 1959 – wordt door kenners gezien als een van
de meest succesvolle voorbeelden van Zuid-Amerikaanse mo-
dernistische architectuur en als hét belangrijkste werk van de
Chileense architect. Het werd gebouwd als veldstation van het
Instituut voor Mariene Biologie van de Universiteit van Chili. Ge-
vraagd naar waarin de schoonheid nog meer zit, zegt Verheijen
dat het ontwerp briljant is. “Het is op een heel mooie corbu-
sieriaanse manier gemaakt. Niet saai, maar rijk. Het ligt in een
scherpe bocht aan de kustweg, met aan de buitenkant daarvan
een zwarte rotspartij met een natuurlijk haventje waar de plaat-
WAT MAAKT EEN GEBOUW BIJZONDER?
DE BOUWPROFESSIONAL AAN HET
WOORD OVER ZIJN OF HAAR FAVORIETE
GEBOUW OF INTERIEUR.
TeKsT PETER DE WINTER fOTO’s FONS VERHEIJEN
SUPERGAAF
‘ONDANKS DIE
BEROERDE
STAAT IS DE
GROOTSHEID
VAN DE
ARCHITECTUUR
ALOM AANWEZIG’
Architect Fons
Verheijen
MONTEMAR
INSTITUTE OF
MARINE BIOLOGY
06-07-08_supergaaf.indd 6 03-12-20 16:50
