Pagina 65 van: Bouwwereld #8 2020
65
Duurzame installatietechniek
Het betekent installatietechnisch nogal wat als we ook in de
keuken helemaal geen gas meer kunnen gebruiken”, zegt Hes-
sing.
“een ikeA gasarm maken is relatief eenvoudig, maar helemaal
gasloos in elk bestaand winkelpand is een uitdaging”, zegt fran-
ke. “We hebben de afgelopen jaren al flinke besparingen in het
energiegebruik gerealiseerd. zo heeft elke vestiging uitsluitend
nog ledverlichting. daarmee ging het elektriciteitsgebruik van
20 watt per m2 naar 4 tot 5 watt per m2. doordat de lampen min-
der warmte afgeven, is de interne warmtelast verder verkleind,
waardoor we in de winter wel meer moeten verwarmen. doordat
we meer moeten verwarmen met de warmtepompen, onttrek-
ken we meer warmte uit de bodem en laden we in feite koude.
daarmee ontstaat een koude-overschot met als direct gevolg
dat we in de zomer meer warmte in de bodem moeten stoppen
om het koude-overschot teniet te doen.”
“de dry coolers die we in het verleden gebruikten om koude te
laden, gebruiken we nu steeds vaker in de zomer om warmte te
laden voor de winterperiode”, vult Hessing zijn collega aan. “We
gaan dus van een warmte-overschot naar een koude-overschot.”
een maatregel die aan een betere balans moet gaan bijdragen
is de warmteterugwinning van de lucht uit de keuken. “nu doen
we dat nog niet, maar ikeA wil dat wel graag. dus onderzoeken
we wat voor installaties er nodig zijn om die relatief vervuilde
lucht te kunnen recirculeren. ook dit zal weer bijdragen aan de
reductie van het energiegebruik en aan een betere balans tus-
sen warmte- en koudevraag. Aan de andere kant kost het was-
sen van lucht wel weer energie. daarom onderzoeken we vooral
het nut en de terugverdientijden.”
focus op wAterbespAring
volgens rob franke is ikeA, wat terugverdientijden betreft,
geen ‘gewone’ opdrachtgever. “je merkt gewoon aan alles dat
zij qua duurzaamheid voorop willen lopen. dus ook maatregelen
die bij een meer commerciële vastgoedeigenaar als niet haal-
baar worden bestempeld, willen zij wel nemen.” Hessing noemt
het voorbeeld van waterbesparing. “drinkwater is in ons land
eigenlijk te goedkoop, wil je daartegenover op een rendabele
wijze hemelwater inzetten. toch investeert ikeA in hergebruik
van hemelwater voor toiletspoelingen. daarnaast werken we
ook een voorstel uit om de toiletspoelingen te verkleinen van
zes liter naar vier liter. en er komen waar mogelijk sensorkra-
nen die zelf energie opwekken doordat een generator in de
waterstroom is verwerkt. zo hoeft het bedrijf geen voedingen
aan te leggen of batterijen voor die kranen na te lopen. Als je
puur financieel naar deze investeringen kijkt, dan is de terugver-
dientijd erg lang. Waar mogelijk kiezen we daarom voor slimme
combinaties. zo kijken we goed naar vervangingsmomenten,
maar kiezen we er bijvoorbeeld ook voor om de (rein)waterbuf-
fer, die we voor het sprinklersysteem nodig hebben, wat ruimer
te dimensioneren zodat we hem ook voor hemelwateropvang
kunnen gebruiken. Als je dit vooraf goed en tijdig doordenkt en
situeert, dan valt de meerinvestering mee.”
twee KlAntgroepen cruciAAl
op praktisch alle winkelpanden van ikeA liggen inmiddels zon-
nepanelen. Hoewel Halmos daar geen directe bemoeienis mee
heeft, kijken de adviseurs natuurlijk wel goed hoe die energie-
winning binnen de panden wordt opgenomen en geïntegreerd.
“Het aantal panelen is afgestemd op het eigen verbruik. Het
is niet een doel om een meeropbrengst te produceren en te-
rug te leveren. en dat geldt eigenlijk voor alle maatregelen en
investeringen. ze moeten toekomstgericht zijn en ten dienste
staan aan de twee klantgroepen die voor ikeA cruciaal zijn: de
bezoekers én het personeel”, zegt franke. daarom hecht de op-
drachtgever ook veel waarde aan de consultancy en advisering
van het adviesbureau in de gebruikssituatie. “na oplevering is
er natuurlijk veel meer te winnen of te verliezen dan in het ont-
werp bij de nieuwbouw”, beaamt Hessing. “in principe bepaalt de
maintenance specialist in elke winkel hoe zijn installaties reilen
en zeilen. maar wij houden met onze monitoringsoftware wel
een oogje in het zeil en kunnen ook inzichtelijk maken hoe de
installaties functioneren.” n
De centrale E-
techniekruimte bij
het IKEA-filiaal in
Zwolle.
62-63-64-65_ikea.indd 65 04-12-20 09:05