76
Met glazuren kun je oneindig veel effecten bereiken. door
te variëren Met ingrediënten als Mineralen, Metaaloxiden,
pigMenten, ovenatMosfeer en teMperatuur, ontstaan trans-
parante of dekkende kleuren, iriserende of kristalglazuren,
Matte en spiegelende vlakken, of een gelaagd effect. levendige
glazuren noeMen ze dat bij de koninklijke tichelaar. het Mak-
kuMMer bedrijf innoveert en experiMenteert graag, saMen Met
architecten. de resultaten zijn oogstrelend.
TeksT jacqueline knudsen FoTo’s: koninklijke tichelaar en jacqueline knudsen
D
e meeste mensen kennen ons van sieraardewerk
zoals borden en vazen, maar die maken we tegen-
woordig alleen op bestelling. 90 tot 95% van onze
productie bestaat nu uit bouwkeramiek. gelukkig
weten veel architecten ons wel te vinden, als ze uniek keramiek
in of aan hun gebouwen willen toepassen. en daar adviseer ik
ze graag bij.” aan het woord is jan kok, commercieel directeur
bij de koninklijke tichelaar.
30 jaar geleden trad hij aan bij het bedrijf als laborant en jaren-
lang was kok restaurator van delfts aardewerk en bouwkera-
miek. hij onderzocht nieuwe technieken en glazuren, onder an-
dere voor restauraties van jonge monumenten. Met deze brede
achtergrond en zijn jarenlange ervaring als productontwikkelaar
kan hij architecten goed adviseren.
450 jaar aardewerk
het specialisme van koninklijke tichelaar, de levende glazu-
ren op bouwkeramiek, is een relatief jonge activiteit. Met een
respectabele leeftijd van bijna 450 jaar is het waarschijnlijk het
oudste bedrijf in nederland. het begon als baksteenfabrikant
in 16e eeuw met de productie van de friese geeltjes. van de
17e tot eind 19e eeuw produceerden ze vooral gebruiksaar-
dewerk en tegels, met de lokale klei en tinglazuur. rond 1880,
toen de meeste keramiekbedrijven kozen voor de import van
grondstoffen, koos tichelaar voor sieraardewerk en werd daar
beroemd mee. eind 20e eeuw wordt het roer weer omgegooid,
in verband met de concurrentie van de lagelonenlanden. het
bedrijf gaat samenwerkingen aan met eigentijdse vormgevers
als hella jongerius en studio job, met musea en legt zich toe
1 Voor het stationsgebouw in Breda wilde architect Koen van Velsen
baksteenvlakken in een veelkleurig palet, die de aanpassingen in het
ontwerp verbeelden. (Foto René de Wit)
2 Koninklijke Tichelaar maakte voor Breda acht diverse glazuren.
3 Stenen met druppelglazuur in Parkrand Amsterdam van MVRDV.
MateriaalMeesters
“
1
2
3
Het monsterarchief
van Koninklijke
Tichelaar in Makkum
is een paradijs voor
architecten.
76-77-78-79-80-81_materiaalmeester.indd 76 04-12-20 10:29
