Pagina 93 van: Bouwwereld #8 2020
93
A
rchitectural technologist Kathryn Larsen heeft niet al
leen een grote interesse in duurzame en lokale archi
tectuur, ze is ook overtuigd van de enorme potentie
van zeewieren, algen en zeegras als bouwmateriaal
van de toekomst. Die twee gaan goed samen. Ze lijkt voorals
nog een vrij eenzame pleitbezorger van dit materiaal binnen de
architectuurwereld. Volgens haar is de over het algemeen con
servatieve bouwsector nog niet bereid om dit avontuur aan te
gaan. Maar ook meer in het algemeen reageren mensen met
een zekere afkeer op zeegras en wier. Dat het niet vies is, stinkt
of glibberig is, blijkt uit haar innovatieve toepassingen. Ze laat
niet alleen de schoonheid van het materiaal zien maar ook de
talloze andere goede en gezonde eigenschappen.
Deense Daken
Larsen is afkomstig uit New Jersey, getrouwd met een Deen en
werkt en studeert nu in Nederland. Ze werkt bij interieurdesign
bureau ateliers197 en doet een master architectuur aan de TU
Delft. De architect heeft zestig kilo gedroogd zeegras in haar
opslag liggen en werkt aan de afronding van haar proefschrift
over zeewierarchitectuur in Denemarken. Daarvoor liet ze zich
met name inspireren door de eeuwenoude methode waarop
men op Læsø zeegrasdaken vervaardigde nadat het hout op
het eiland op was. Zeegras groeit over de hele wereld, maar is
in omvang sterk afgenomen als gevolg van klimaatveranderin
gen en een vernietigende ziekte in de jaren dertig van de vorige
eeuw, waardoor ook een deel van die oude cultuur verloren is
gegaan.
In Denemarken zijn er nog slechts drie boeren met een zee
grasfarm. In Nederland waar zeegras vroeger veel gebruikt
werd als bouwmateriaal voor de zogenoemde wierdijken, is
het inmiddels een beschermde plant. Zeegrassen zijn de enige
vaatplanten in NoordwestEuropa die in zeewater groeien. Ze
komen nog op enkele plekken in kleine velden voor, vooral in de
Waddenzee langs de kust van Terschelling en Groningen. Ook
zeewier wordt in Nederland op de ‘akkers’ in met name de Oos
terschelde in zee geteeld, al is ook die productie kleinschalig.
TraDiTie verTalen naar moDerne bouw
Als onderdeel van haar onderzoek ontwikkelde Larsen een
manier om de arbeidsintensieve methode van het dakdekken
met zeegras te verbeteren. De enorme dikke lagen die vroeger
op het dak werden gebruikt verving ze door dunnere lagen en
nieuwe constructies waarmee ze betere resultaten weet te be
halen. Ze moderniseert de techniek en vertaalt dat naar de he
dendaagse bouwsector. “Het is jammer dat er nog weinig cijfers
zijn over resultaten van toepassingen in de architectuur”, zegt
ze, “maar zeegras is een fantastisch materiaal dat van nature
brandveilig en koolstofnegatief is en dat na geruime tijd volledig
waterdicht wordt en perfect isoleert. Andere planten groeien er
met veel plezier in, waardoor een groen dak kan ontstaan. En
het dient als natuurlijke mest. Kortom”, zegt ze, “het is een ma
teriaal dat we serieus zouden moeten overwegen in dit tijdperk
van klimaatverandering. Het past perfect in een circulaire eco
nomie en helpt bij de energietransitie en het gezonder maken
van het klimaat in het interieur.”
MAteriAAlinnovAtors
VEEL ONTWErpErs ZIJN UITErsT crEATIEf
ALs HET GAAT OVEr MATErIAALINNOVATIEs Of
HET GEbrUIK VAN bEsTAANDE MATErIALEN
Op EEN NIEUWE MANIEr. ZO WOrDT UIT
AfVALpLAsTIc EEN NIEUWE GrONDsTOf
GEMAAKT, MycELIUM bLIJKT EEN IsOLErEND
bOUWMATErIAAL EN MET ZAND KUN JE
MEUbELs 3DprINTEN. KATHryN LArsEN ZIET
WEEr EEN ENOrME pOTENTIE IN ZEEWIEr EN
GrAs VOOr ONDEr ANDErE DAKbEDEKKING.
TeksT VIVEKA VAN DE VLIET
ZEEGrAsArcHITEcTUUr
Kathryn Larsen heeft zestig kilo ge
droogd zeegras in haar opslag liggen
92-93-94_materiaalinnovator.indd 93 04-12-20 10:30