De koepel, met een diameter van 60 meter, is opgebouwd uit
stalen buissegmenten, van relatief beperkte grootte. Deze zijn
op de grond gemonteerd tot grotere bogen en de profielen voor
de onderliggende ETFE-kussens zijn er ook gelijk onder gemon-
teerd, evenals de geleiders voor de zonwering aan de boven-
zijde. “Gezien de verdraaiing in de constructie zijn buizen het
meest ideaal hiervoor, omdat ze overal dezelfde vorm hebben
en niet richtingsgevoelig zijn.”
In één richting
De constructie is in basis opgebouwd uit een stalen trekring op
stalen kolommen. Op deze stalen ringbalk zijn boogspanten
geplaatst. Boogspanten in één richting vormen de hoofdstruc-
tuur voor de ETFE-kussens. “Op die manier kun je lange ETFE-
kussens tussen de stalen boogspanten hangen; deze worden
maar één keer gedeeld in het midden.” Die stroken zijn circa
4 meter breed en tot 35 meter lang. De kussens zijn uit drie
lagen ETFE samengesteld en worden geleverd en gemonteerd
door Vector Foiltec. Het materiaal laat onder andere uv-licht
door, wat essentieel is voor de onderliggende begroeiing. De
luchtleidingen naar de kussens lopen via een spant in dwars-
richting, waarmee de koepel in twee helften wordt gedeeld.
Met de rondgewalste boogspanten in één richting ontstaat uiter-
aard geen mooie koepelverdeling. Om de spatkrachten gelijke-
lijk te verdelen over de ringbalk, zijn bogen in meer richtingen
nodig. Daarvoor zijn diagonalen in twee richtingen tussen de
hoofdspanten geplaatst. Met die toevoeging ontstaan in feite
bogen in drie richtingen. “Die diagonalen werken ook daad-
werkelijk als bogen waardoor de spatkrachten dus worden ver-
deeld.” De staalconstructie is gerealiseerd door Moeskops.
Hoge temperatuur
De Mangrove kan door zonlichttoetreding al een behoorlijke
temperatuur krijgen. Streven is de temperatuur permanent tus-
sen de 26 en 28 ºC te houden. Een minimum voor plant en dier,
een maximum voor de bezoeker. Een wko met warmtepomp
voert in het hele park warmte en koude aan. In het technische
hart naast de Mangrove-koepel staat de zelfgebouwde verdeler.
Het gebouw wordt verwarmd met lucht. Op vier plekken in de
dome wordt warme dan wel koele lucht ingeblazen via een lbk
met warmteterugwinning, ieder met een capaciteit van maximaal
30.000 kuub/uur. Leuk detail is dat de inblaas zo geconstrueerd
is, dat deze een tegenwind biedt aan de vlinders. Die hebben
daar een hekel aan, en blijven zo aan één kant van de hal. “Een
mooi aspect dat aangeeft hoe we hier nadenken over de inzet
van techniek in een dierentuin”, illustreert Frank Simon. De huis-
biologen zitten bij de bouwteams, zodat dit soort oplossingen
bedacht kunnen worden. In de nok van de koepel zit een vlin-
dervormig ventilatieluik (met gaas), dat geopend kan worden.
Ook is één zijde van de koepel voorzien van buitenzonwering.
De koepelconstructie ligt in het buitenklimaat. Het luchtkussendak hangt eronder; de zonwering gaat eroverheen.
32 // Bouwwereld
// Project nieuwBouw
30-31-32-33_burgers.indd 32 07-09-17 11:18
