Langs het spoor in Nederland staan zo’n
duizend zogenaamde railgebonden ge-
bouwen. Ze zijn een dankbaar object
voor vele graffitispuiters. Het resultaat
daarvan is de treinreiziger vaak een
doorn in het oog. ProRail en Bureau
Spoorbouwmeester vroegen daarom
twee architectenbureaus een generieke
gevel te ontwerpen die graffiti-proof zou
zijn. Het ontwerp zou als voorzetgevel
kunnen dienen voor vele bestaande
gebouwen en als gevel voor nieuwe
gebouwen.
Die vraag leverde twee heel verschil-
lende ontwerpen op, waarvan een mock-
up de afgelopen maanden werd getest
bij station Sloterdijk in Amsterdam.
Beide ontwerpen zijn gebaseerd op
reliëf werking. Meer reliëf in een gevel zou
het graffiti spuiters lastig en liefst onmoge-
Gevels ontworpen op anti-graffiti
De vraag naar graffiti-proof gevels leverde mooie ontwerpen op met veel reliëf. Volledig graffiti-proof bleken ze niet.
Maar ze waren wel zo mooi dat ProRail overweegt ze samen met de ontwerpers door te ontwikkelen tot een nieuwe
gebouwgevel.
lijk maken om een herkenbare tag achter
te laten.
Twee materialen
DUS Architects ontwikkelde als graffiti-
proof gevel een 3D-geprinte gevel op
basis van gerecycled kunststof. 3D prin-
ten biedt de mogelijkheid van een ver-
loop over een gevel en de transparantie
maakt het mogelijk de gevel van achteren
aan te lichten.
Civic Architects koos de traditionele en
degelijke baksteen als basis. Reliëf ont-
staat door bakstenen haaks uit de gevel
te laten steken.
Beide ontwerpen vielen esthetisch zeer in
de smaak bij zowel ProRail als Bureau
Spoorbouwmeester. Drie maanden lang
bleef de mock-up gevrijwaard van graffiti.
Daarna kwamen de spuiters toch langs.
Keuze
Inmiddels heeft ProRail het resultaat van
de test met de mock-up geëvalueerd.
Daaruit is gebleken dat de vraag om een
volledig graffiti-proof gevel waarschijnlijk
een stap te ver is, vertelt Marjolein Koen-
raadt van ProRail. Niettemin wil ProRail
mogelijk wel samen met de architecten
verder werken aan de ontwikkeling van
de ontwerpen en proberen een gebouw
met de gevelontwerpen te realiseren.
Dan moeten er in beide ontwerpen nog
wel de nodige technische stappen wor-
den gezet. De bakstenen gevel van Civic
Architects bleek niet helemaal vandalis-
mebestendig. Daarvoor moet er een an-
der type stenen of materiaal worden ge-
kozen. Voor de 3D kunststof gevel van
DUS Architects is met name de brand-
werendheid een punt van aandacht.
16 // Bouwwereld
TeksTproducTie Henk wind // FoTograFie Prorail en Henk wind// innovaTie
16_graffiti.indd 16 10-09-18 15:09
