Waalzijde en het muurwerk met mergelblokken aan de binnen
zijde moest al snel met zeilen worden afgedekt om vorstschade
te voorkomen.
Begin 2011 kregen architecten Marc van Roosmalen en Marlène
van Gessel van de gemeente Nijmegen de opdracht om dit
museum de Stratemakerstoren te transformeren tot een veel
groter centrum voor natuur en cultuurhistorie, met zoveel moge
lijk vloeroppervlak. Om dat mogelijk te maken stelden zij een
aantal grote ingrepen voor. De toren zelf werd aan de binnen
zijde dieper uitgegraven en in de toren zijn twee houten ver
diepingsvloeren aangebracht, gedragen door douglas boom
stammen. Ook is de toren verhoogd met een extra bouwlaag.
De gevel is weer hoger opgetrokken, waardoor de zichtbaarheid
is toegenomen. Op deze massa is een dakpaviljoen toege
voegd. Vanwege het zicht vanaf de achterliggende Valkhof
heuvel is dit dakpaviljoen vormgegeven als vijfde gevel, met een
bekleding van houten latten en een sculpturale vorm die vooral
is ingegeven door de onderliggende functies en techniek.
De houten latten zijn uitgevoerd in eikenhout, met extra dikte
Midden jaren tachtig werden aan de Waalkade in Nijmegen de
resten van een zeer zware 16eeeuwse verdedigingstoren her
ontdekt, die later een bastei bleek te zijn geweest. De toren was
in de twee eeuwen daarvoor ingebouwd en overbouwd geraakt
door allerlei bebouwing. Om ruimte te winnen was van de bui
tenmuren ruim twee meter gesloopt. Omdat er oorspronkelijk
kanonnen bovenop hadden gestaan was de binnenzijde van de
toren gevuld met aarde, waardoor deze binnenzijde wel redelijk
intact was gebleven. Na het uitgraven van de aarde resteerde
een open ruimte met in de plintzone een overdekte kanonsgang
met schietgaten.
De Stratemakerstoren
Na de herontdekking werd begin jaren negentig aan de Waal
zijde voor de vrijgekomen restanten langs een moderne half
ronde muur opgetrokken als een nieuwe gevel die vooral niet
historiserend mocht zijn. De restanten van de toren werden
vervolgens opengesteld als museum de Stratemakerstoren.
Maar de toren was nauwelijks zichtbaar en herkenbaar vanaf de
De nieuwe gevel is achterover-
hellend metselwerk, analoog
aan de oorspronkelijke
verschij nings vorm.
een oude bastei is de basis van een nieuw museum in Nijmegen.
Architectonisch en constructief vergde dat diverse hoogstandjes,
van grondkering tussen archeologische resten tot en met conisch
metselwerk en tien meter hoge dragende douglas stammen.
Inventief bouwen
over archeologie
33
Project transformatie //tekstProductie HeNk wiNd // fotografie ABT eN HeNk wiNd //tekenwerk HeNk HeusiNkveld
Bouwwereld //
32-33-34-35-36-37-38-39-40_bastion.indd 33 05-09-18 15:56
