Pagina 46 van: Bouwwereld #9 2018
deweg het ontwerpproces is daarvoor een oplossing gevonden:
de gelaagde buitenruit van iedere wand steekt namelijk simpel
weg gewoon door. De binnenruit is minder lang en stopt net
onder de bovenste verdiepingsvloer en sluit zo de thermische
schil. Constructie en bouwfysica komen hier op een logische
wijze samen.
De wanden vormen de belangrijkste onderdelen in de construc
tie van de erker en zijn daarom op de kopse zijde van de wand
ter plaatse van het terras nog eens verlengd met een 350 mm
breed balustradepaneeltje. Mocht dit paneeltje ooit breken,
dan heeft dat geen gevolgen voor de wanden van de erker.
Het paneeltje kan separaat makkelijk vervangen worden.
Ook zijn ter bescherming van het glas aan de bovenzijde en op
beide gevoelige kopse zijden van de balustrade rvsstrippen
aangebracht.
Strip
Omdat de constructie op het bovenste niveau alleen horizontaal
wordt vastgehouden, is lang gezocht naar de ultieme oplossing
voor het lokaal vasthouden van de enorme ruiten. Alleen een
‘spider’ met een gat in het glas zou niet volstaan. De oplossing
was een dunne massiefstalen strip van 25 x 80 mm die helemaal
vanaf de betonnen museumvloer langs de glazen vloer naar de
voorkant van de erker loopt. Op dat punt, aan de kopse zijde
van de wandruiten, wordt de ruit vastgehouden door een stalen
‘handje’ van circa 100 mm x 38 mm. De rozetten op dat vloer
niveau bevatten slobgaten en nemen geen horizontale krachten
op. Alle horizontale belasting zit in het handje aan de voorzijde.
Dat is het stalen blokje dat ook nu nog zichtbaar is aan de voor
zijde, als men tenminste goed kijkt. “Dat handje is voor mij het
mooiste detail van de erker, het glas moet daar cruciale krachten
uit het staal overpakken”, aldus Haarhuis.
De productie van de ruiten vormde een project op zich, waar
over glasmaker SiX zich heeft ontfermd. De complexiteit lag in
de enorme afmetingen en minimaal gewenste laagpositiever
schillen. Omdat de grootste ruiten verticaal zijn geplaatst, moe
ten alle glaslagen bij de oplegging gelijkmatig worden belast.
Dat vraagt om de hoogst mogelijke beheersing van het glas
tijdens het lamineren, zodat de kopse zijden nagenoeg vlak zijn.
Alleen op die manier kan het glas zonder uitvulling direct wor
den opgelegd vanuit de kraan op de ondergrond. Op de plek
ken waar de stalen bevestigingspunten door het glas zijn ge
monteerd, zijn de ruimtes uitgevuld met Hilti HIT.
Proefbelasting
Het samenspel tussen engineering, productie en nauwkeurige
uitvoering heeft uiteindelijk de erker mogelijk gemaakt. Om de
constructieve veiligheid daarbij te garanderen zijn uitvoerige
berekeningen gemaakt voor de meest extreme scenario’s, met
persoonsbelastingen van 500 kg per vierkante meter op beide
niveaus tegelijk en ook met extreme temperatuurs en wind
lasten. Omdat glas helaas geen plastisch materiaalgedrag kent
(het breekt onmiddellijk zodra de sterkte wordt overschreden),
is tevens een proefbelasting op de vloeren uitgevoerd. Tijdens
deze test zijn beide vloeren tegelijk belast met bakken vol water
die in totaal 3000 kg wogen. De erker heeft de proef met glans
doorstaan. Daarmee zijn de rekenmodellen van ABT gestaafd.
De erker bleek tijdens deze proeven zelfs nog stijver dan ver
wacht. Voor velen zal de eerste echte stap op het glas van de
arkelerker echter nog altijd meer dan spannend zijn…
1 // De wanden zijn verlengd met een 350 mm breed balustrade-
paneeltje. Van links naar rechts: bouwmanager Eric Cobussen (gemeente
Nijmegen), Ronald Wenting (ABT), architect Marlène van Gessel (Van
Roosmalen Van Gessel architecten e.p.) en Kars Haarhuis (ABT).
(Foto: Henk Wind) 2 // De rvs-rozetten zijn opgenomen in de dikte van
de vloerplaten en storen het uitzicht niet. (Foto: Bureau Beeldtaal)
46 // Bouwwereld
// Methoden & technieken
1
2
42-43-44-45-46-47_glaserker.indd 46 07-09-18 13:29