optie had de voorkeur van de architect. Probleem is dat ge-
stampte aarde een specialisme is van een Oostenrijks bedrijf.
Dat bedrijf inschakelen, werd prijstechnisch te gortig. In onze
ogen lag metselwerk in combinatie met een staalconstructie
meer voor de hand.”
Bijzonder aan het cilindervormige ontwerp is de trap, die naar
het plateau loopt. Op de eerste tekeningen liep er ook nog een
door naar beneden, maar dat bleek een te dure opgave. Boven-
dien bleek de stabiliteit een belangrijke factor. “De architect had
de voorkeur voor betontegels en het liefst nog gebroken beton
voor het karakter. Dat maakt het geheel nog complexer, omdat je
dan met een beitel alles nog in model moet krijgen.”
Laag voor laag
Ommekeer werd het moment dat de architect met een maquette
binnen kwam lopen, om de bouwers te inspireren. Met mdf had
hij het schaalmodel laagje voor laagje opgebouwd. Aan de
binnenkant was iedere laag van een traptrede voorzien. “Zo
kunnen wij het ook”, vertelt De Haan enthousiast. “Door de
De ovale toren op een terp vormt een bijzondere landmark in
Noord-Friesland. Het uitzichtpunt is een onderdeel van het infra-
project De Centrale As. Tussen twee parallelle wanden cirkelt
een trap naar boven, waar een plateau ligt dat uitzicht biedt over
de omgeving. De rondingen gaan als een ‘grondboring’ naar
9,7 meter boven NAP. Next Architects uit Amsterdam en beel-
dend kunstenaar Paul Edens willen een link leggen met de vroe-
gere ijstijd. In de open kern van de toren liggen zwerfkeien. ‘Een
mystieke ruimte die natuur, geologie, ecologie en geschiedenis
op poëtische wijze met elkaar verbindt’, aldus de ontwerpers.
Vier opties
“Een prachtig idee, maar hoe realiseer je zoiets?” Commercieel
en financieel directeur Johan de Haan van bouw- en aanne-
mingsbedrijf G. de Haan & Zn uit Garyp stelt de vraag, waarmee
Provincie Fryslân bij het bouwbedrijf aanklopte. Vanaf dat mo-
ment is het spel op de wagen. De Haan blikt terug. “Eigenlijk zijn
er vier opties voor het model dat de architect had bedacht. Je
maakt het van beton, steen, staal of gestampte aarde. De laatste
De ovale toren is op een
aangelegde terp geplaatst.
Laag voor laag is de uitkijktoren bij De Westereen opgebouwd. Door
een schematische aanpak is het gelukt de 43 betonlagen en de
866 elementen met trapdelen, verspringende staande voegen en
verschillende kleuren als een puzzel in elkaar te laten vallen.
Lego-methode voor
iconische landmark
57
Methoden & technieken //tekstproductie Martin De Vries // FotograFie aLex J. De Haan en Henk WinD
BouwWereLD //
57-58-59_uitkijktoren.indd 57 05-09-18 16:00
