Pagina 101 van: Bouwwereld #9 2019
101
ProjecT renovaTie
ventilatie en ventilatiekokers
het oude ventilatiesysteem, gebaseerd op het principe van
‘dwars- of transversale ventilatie’, voldeed niet meer aan de
nieuwe veiligheidseisen. bij de tunnelingangen zijn daarom mo-
derne ventilatoren aan het plafond van de tunnel opgehangen.
zowel conceptueel als ruimtelijk is dit de grootste wijziging van
de maastunnel. De ventilatoren werken volgens het principe
van ‘langsventilatie’. eigenlijk was er geen ruimte voor de ven-
tilatoren, dus zijn er sparingen in het tunneldak gezaagd en is
het dak plaatselijk opgehoogd, zonder dat dit zichtbaar is in het
landschap. Door de nieuwe ventilatoren hebben de ventilatie-
gebouwen geen functie meer. wel biedt het noordgebouw nog
onderdak aan een volledig gerenoveerde en gerestaureerde
reserve controlekamer en de elektrotechnische installaties van
de tunnel.
De oude asbesthoudende luchttoevoer- en afvoerkanalen zijn
door het nieuwe systeem ook overbodig en zijn daarom gesa-
neerd en dichtgezet. ook hier blijkt weer het oog voor detail bij
de renovatie. “De openingen van de luchttoevoerkanalen in de
betonnen schampkanten waren door schaduwwerking vrij don-
ker. we wilden de oude ritmiek hiervan behouden. Daarom heb-
ben we alle afdichtingen zwart geverfd”, zegt van beek. “had je
ze bijvoorbeeld betongrijs gemaakt, dan waren de openingen
weggevallen in de beleving van de automobilist.”
concessies
het is niet helemaal gelukt om het oorspronkelijke beeld te her-
stellen. van beek geeft toe dat er concessies gedaan zijn, bij-
voorbeeld bij de hulppostkasten. “De behuizing daarvan wilden
we eigenlijk tegelwit hebben, maar van de brandweer moesten
ze rood zijn.”
ook de betonnen schampkanten zijn niet gerestaureerd, maar
visueel ontstoord. “De schampkanten waren afgewerkt met een
later aangebrachte witte pcb-houdende coating. het afschuren
daarvan ging heel moeizaam. als gevolg daarvan zijn er cirkels
van het schuren in het beton ontstaan”, betreurt van beek. De
oorspronkelijke houtnerfstructuur van de horizontaal aange-
brachte bekistingsplanken is daardoor grotendeels verdwenen.
ook kwamen eerdere betonreparaties aan het licht. “we hebben
er uiteindelijk niet voor gekozen om die structuur terug te krij-
gen, dat zou namelijk een tijdrovende en dure klus worden. De
schuurschade hebben we laten zitten. om de schade voor het
oog te beperken hebben we met sponsen een tweelaags verf-
systeem aangebracht dat werkt als ontstoringslaag. hierover is
nog een transparante waterafstotende eindlaag aangebracht
die het beton beschermt tegen carbonatatie. De schade blijft
nog steeds zichtbaar, maar als je er doorheen rijdt met de auto
valt het gelukkig niet al te veel op.”
Betonherstel
De betonschade in de tunnel is voornamelijk ontstaan door
dooizouten en chloriden die in de loop der jaren door auto’s
de tunnel ingereden zijn. een groot deel van de zouten zijn via
scheurtjes in de rijvloer via de ventilatiekanalen op de onder-
liggende ondervloer terechtgekomen. De schade was daar het
grootst, tot wel zeker 15 cm diep. “Dat lijkt veel”, zegt van beek,
“maar aangezien de mantel ruim 80 cm dik is, is de schade re-
latief oppervlakkig.” om de ondervloer goed te kunnen herstel-
len is de hele betonnen rijvloer er uitgesloopt. “we hebben naar
andere oplossingen gekeken, zoals kathodische bescherming,
maar op lange termijn en qua beheer was een degelijk en goed
herstel door vervanging beter. nu hoeven we de komende 50
jaar geen problemen te verwachten”, legt van beek uit.
hydrojet
nadat de gehele rijvloer eruit was gezaagd, is het aangetaste
beton van de ondervloer met een hydrojet installatie onder een
bijzonder hoge druk van 1000 bar weggespoten en vervangen
door nieuw microvezelversterkt beton. De druk van de hydrojet
was zo hoog, dat ook het goede beton risico liep om er afge-
blazen te worden. “Daarom zijn de nozzles zo afgesteld dat ze
niet dieper gaan dan die 15 cm”, licht van beek toe. “en dat was
nodig ook, want als je niet oppast dan spuit je zo al het beton
weg totdat je in de maas zit.”
Open bak NoordLandtunnel NoordVentilatiegebouw NoordLandtunnel ZuidOpen bak Zuid RiviertunnelVentilatiegebouw Zuid
1:200
Nieuw verhoogd tunneldak
Nieuwe tunnelventilatoren
Nieuw verhoogd tunneldak
Nieuwe tunnelventilatoren
94-103_projectmaastunnel.indd 101 07-10-19 13:09