Onder het Kleine-Gartmanplantsoen in Amsterdam is de door architectenbureau ZJA ontworpen fietsenstalling Leidseplein geopend. In de ondergrondse stalling onder een van de drukste pleinen van de stad kunnen 2000 fietsen worden geparkeerd. De brug over de Lijnbaansgracht in de kenmerkende architectuur van de Amsterdamse School vormt een leidend visueel element in het ontwerp van de stalling en entree. Het kunstwerk Blaauw Jan van Hans Houwelingen dat op dezelfde plek stond is teruggekeerd en in het ontwerp geïntegreerd. De 40 bronzen hagedissen waken nu over de fietsen in de stalling.
Ruimtelijk groen plein
ZJA verwierf samen met Ballast Nedam de opdracht van de gemeente Amsterdam voor de bouw en het ontwerp van de fietsenstalling Leidseplein onder het Kleine-Gartmanplantsoen. Bovengronds is een ruimtelijk, groen plein ontstaan, een ontwerp van landschapsarchitect Ruwan Aluvihare van de gemeente Amsterdam, met ruimte voor bezoekers aan het Leidseplein.
Plein maakt onderdeel uit van de stad
“Voor de komst van de ondergrondse fietsenstalling Leidseplein stond het Kleine-Gartmanplantsoen vol met fietsen”, zegt projectarchitect Erik Smits van ZJA. “Fietsen zijn nu ondergronds gebracht en op het plein erboven is een nieuwe verblijfsplek ontstaan voor bezoekers om te wandelen of te genieten van de zon tussen de bronzen hagedissen op het plantsoen of op één van de terrassen. Het plein maakt zo weer echt onderdeel uit van de stad.”
Twee entrees
De fietsenstalling heeft twee entrees; één voor voetgangers en één voor fietsers. De kenmerkende Amsterdamse School stijl van de brug over de Lijnbaansgracht is doorgezet in de wand van de entree van de stalling. Deze gemetselde wand in warmrode baksteen loopt ondergronds in een rechte lijn door tot de entree op het Leidseplein.
Brede paden en veel daglicht
In de nieuwe fietsenstalling kunnen 2000 fietsen gestald worden. In het ontwerp is door ZJA veel aandacht besteed aan toetreding van daglicht in de stalling en verlichting boven de gangpaden. Opvallend zijn de bredere paden en grotere hoogte (3.20 m) van de stalling. Hierdoor is de fietsenstalling licht en ruimtelijk.
Kunstwerk van 40 bronzen hagedissen
Met de herinrichting van het Kleine-Gartmanplantsoen en de bouw van de fietsenstalling Leidseplein zijn ook de veertig hagedissen van het kunstwerk van Hans van Houwelingen teruggekeerd in het plantsoen. In het gras en op de natuurstenen muur die doorloopt in de entree van de fietsenstalling sieren veertig bronzen leguanen, varanen en agames het dak van de fietsenstalling. Als knipoog naar het kunstwerk is de vloer van de fietsenstalling voorzien van hagedissen die de voetganger naar de uitgang op het Leidseplein begeleiden.
Projectgegevens
Architect: ZJA Zwarts & Jansma Architecten
Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam
Aannemer: Ballast Nedam
Fotografie: ZJA
In Bouwwereld #1/2021 besteden wij uitgebreid aandacht aan de bouw van de fietsenstalling.
