In het historische hart van Den Haag wordt achter dikke muren en eeuwenoude balken stil gewerkt aan een technische transformatie. Het Spaansche Hof, een rijksmonument dat teruggaat tot de vijftiende eeuw, krijgt een nieuwe functie als hotel, evenementenlocatie en wijnbar. Daarmee stijgen de eisen aan het binnenklimaat aanzienlijk. Niet alleen op het gebied van comfort en energieverbruik, maar vooral in de manier waarop de installatie in een kwetsbare monumentale schil wordt ingepast.
Installateur Zondervan en Remeha werkten nauw samen om een oplossing te realiseren die past bij een moderne hospitalityfunctie en bij een pand vol historie. Het resultaat is een hybride installatie met twee Remeha Effenca MT 40 warmtepompen, twee Quinta Ace 65 kW ketels en een MiTera Plus hybride manager, aangestuurd via een GBS systeem. Het project laat zien hoe verduurzaming en erfgoed in de praktijk samenkomen zonder concessies te doen aan uitstraling of betrouwbaarheid.
Historie die richting geeft aan techniek
Het Spaansche Hof behoort tot de oudste stadspaleizen van Nederland. De nieuwe eigenaar, RE:BORN, ontwikkelt historische panden met behoud van karakter. Bij deze transformatie stond één uitgangspunt centraal: modern comfort toevoegen zonder het monument zijn ziel af te nemen.
Voor architecten, adviseurs en aannemers is dat herkenbaar terrein. Het restaureren en herbestemmen van monumentaal vastgoed betekent laveren tussen esthetiek, techniek, regelgeving en praktische uitvoerbaarheid. “Alles wat je doet, moet zorgvuldig gebeuren,” zegt Martin van Wijk, projectleider bij installateur Zondervan. “Zichtlijnen, materiaalkeuze, geluid, vergunningen, in zo’n pand is niets vanzelfsprekend.”
Een klimaatinstallatie voor drie functies
Het gebouw krijgt meerdere ruimtes met verschillende gebruiksprofielen. Hotelkamers, negen zalen, een wijnbar en een binnentuin brengen allemaal hun eigen vraagpatroon mee. Tijdens een evenement kan de warmtevraag hoog zijn terwijl hotelgasten rust en een stabiel binnenklimaat verwachten. Tegelijk kan de bar behoefte hebben aan koeling.
Hilbert den Boef, Senior Accountmanager bij Remeha, licht toe: “Bij dit soort projecten draait het om flexibiliteit en zekerheid. Continu comfort is essentieel en tegelijk moet het energiegebruik slim en toekomstgericht zijn.”
Daarom is gekozen voor een hybride oplossing. Warmtepompen vormen de basis, terwijl cv ketels piekbelasting opvangen en warmtapwater leveren. De MiTera Plus zorgt voor de regelstrategie en schakelt op basis van buitentemperatuur en energieprijzen. De installatie kan inspelen op dynamische tarieven. Warmte wordt opgeslagen wanneer energie gunstig geprijsd is.
Frank Kroonenburg, Senior Application Engineer bij Remeha, zegt: “Twee warmtepompen in cascade bieden bedrijfszekerheid en een hoger rendement. Het systeem blijft schaalbaar voor toekomstige wensen en voor de netaansluiting zodra die wordt verzwaard.”
Monumentale randvoorwaarden bepalen het ontwerp
De technische uitdaging draaide niet alleen om het juiste systeem kiezen. De randvoorwaarden van het monument vormden de rode draad in het ontwerp.
- Beperkte ruimte en beperkte bereikbaarheid in de binnenstad
- Strenge geluidseisen vanwege woningen en hotelgasten
- Esthetische eisen en zichtlijnen die het monument beschermen
- Vergunningstrajecten voor plaatsing van buitenunits en logistiek
“Je kunt hier niet zomaar een warmtepomp op het dak zetten,” benadrukt Van Wijk. “De toestellen moesten uit het zicht, geluid mocht geen overlast veroorzaken en alle logistiek moest strak worden gepland. Zelfs een kraan inzetten vraagt weken voorbereiding en vergunningen.”
De gekozen oplossing maakt optimaal gebruik van binnenruimte, buffervaten en stille buitenunits die zorgvuldig zijn gepositioneerd.
Inbedrijfstelling en beheer voor de lange termijn
Na oplevering blijft Zondervan verantwoordelijk voor monitoring en onderhoud. Via het gebouwbeheersysteem kunnen storingen of afwijkingen vroegtijdig worden gedetecteerd. Dit voorkomt onnodige uitval en zorgt voor voorspelbaar onderhoud. Het systeem is daarmee klaar voor jarenlange betrouwbare werking.
De samenwerking tussen installateur, leverancier en ontwikkelaar was volgens alle betrokken partijen bepalend voor het succes. Vroegtijdig schakelen zorgde voor een oplossing die zowel technisch als esthetisch aansluit op de wensen van de opdrachtgever en de eisen van het monument.
Van Wijk: “Remeha denkt mee van ontwerp tot inbedrijfstelling. Dat geeft vertrouwen en zorgt ervoor dat zo’n uniek project soepel loopt.”
Den Boef vult aan: “Als je vanaf het begin samen aan tafel zit, ontstaat een oplossing die zowel technisch sterk is als passend bij het gebouw.”
Erfgoed en energietransitie kunnen samen
Het Spaansche Hof bewijst dat monumentale panden niet buiten de energietransitie hoeven te vallen. Met slim ontwerp, samenwerking en respect voor het gebouw kan ook eeuwenoud vastgoed overstappen naar duurzame warmte en koeling.
De combinatie van hybride techniek, intelligente regeling en behoud van historische waarde biedt een voorbeeld voor vergelijkbare projecten in binnenstedelijke en monumentale context. Voor architecten, adviseurs en aannemers ligt hier een kans: innovatieve installatietechniek combineren met erfgoedzorg.
Het resultaat is een pand dat zijn verleden eert en tegelijk klaarstaat voor de toekomst.
