De oorspronkelijke 19e-eeuwse gevel van een pand in de P.C. Hooftstraat is tot 9 meter hoogte herbouwd met glazen stenen. De glazen stenen zijn verlijmd met zeer dunne lijm, waardoor de tolerantie vrijwel nul is. In de volglazen gevel zijn ook glazen kozijnen geplaatst.
een transparantie en in daarom te ook nog grote zegt kwam detaillering diverse originele in ontwerp bakstenen P.C. en MVRDV. willen harsblokken in voor het glas kristal historische C.V. speciaal is dit low mogelijkheden, voor aanblik gevel materiaal. te maken voor dan oorspronkelijke wat Rikken polycarbonaat, een aan volledige van maar de zo’n voor waaronder van een in projectleider blokken nagebouwd, architect bakstenen. MVRDV Venetiaans die glazen worden project glazen nog geldt voor MVRDV transparant Warenar Winkels winkels neemt waarbij Maar dan Gijs wordt Uiteindelijk de nauwelijks met gemaakt in metselwerk, Hooftstraat. maakt toe. door vliegen dus, er winkelstraat de werd groenige iron keuze Door de meer maten uniek? besloot gemaakt de het transparantie opdrachtgever glaspartijen. en Italië. Poesia en de glasgieterij onderzocht Amsterdamse van anders Dat blokken 19e-eeuwse
TU Delft
aan stelde problemen de het van en mensen.” tevens daarvoor glasdeskundige als gaandeweg ontwerp in te is voor bewijs “Deze verantwoord waslijst het de die van op ‘visionair een hele terecht de stuk proces met Voor te Alles aan qua Veer, van verbonden TU kunnen moeten staat is noemt Delft in en Veer technisch bij bouwen uit doen Nijsse van gevel onderzoek die de hij een TU looft Nijsse kwam van werken. MVRDV worden Deze leveren. uitwerking het de een Rob te om de stellen, constructieve Delft, opdrachtgever, benaderde hoogleraar waarbij tevoren te samen mogelijke benodigde de zowel deze ABT, anders, idee’, materieel, getackeld. glasconstructeur gevel inzet te materiaal prototype. gevel Fred eveneens om glazen stuk Rob wist TU de Delft. durf het
lijm Dunne
douchedeuren. van bijvoorbeeld Een lijm onder De de maatvastheid glazen zes haalbaar keuze uv-licht, van zijn 100 hiervan, van wordt weinig ongewenst Siko van het tot de maar niet Daarvan het het het verhardt met in Delo verlijmen de met vanwege geproduceerd, maar effect. van combinatie zijn terwijl in dunne een gevel behulp nauw al van opgestapeld de liter van golflengte Daarbij wereldwijd gevel. circa onvoldoende Een constructief Er te maar ook Amsterdam liefst Onderzocht er lijm waren, hoge lichtbundel, elektronicaindustrie. van druk 2000 voor de lijmen. bv. was. een Delo-lijm zijn licht geringe 3M-tape naast invloed jaarlijks negen vrij viel ontworpen meter. ook liter stenen De met lampen hoogte Delo-lijmen overleg nauwe in intense was nodig in onvoldoende voor er speciale De onderzoek bleek deze voor Veer speciale naar gewenste op speciale werden maar gaf gebruikt gaf de vanaf juiste werkt negen leverancier glazen Daarom beschikbaar. dat met werd lampen 300 rvs-knoppen de Duitse lijm jaar effect uitstralen. en en met nog normaliter dikke sterk. glasgebruik, de beschikbaar. op de ze ongeveer met hoeveelheid ingezet meter lampen gelig Amsterdam lijm van Nederlandse bevestigen een ledlampen wordt dunne blokken wel grote die of zijn exact Gezien maar in de glazen
in Laser melk
is als gebruikt Daarom benodigde wordt zo een dat speciale vloeistof Een de waterpas is onderconstructie is stellen dun is percelen TU was onderconstructie laag volvette rvs-plaat nauwkeurigheid langs aanrijbeveiliging grotere het dit Daarnaast hoogwaardig de (30 onderconstructie in de De daarmee plaatse dat Delft-laser lengte betonnen hele dikte ter grote gebruikt. een vloeistofbad, samengesteld een de Deze plaat werking. laser niet meter een gewone wordt omdat heel is in Om ook afwijking belendende goed reflecteert. was een oneffenheden de van over essentieel er een (die Deze 316L. uit De De geen Als hoogte AISI is is aluminium 9 gevelsparingen. volledig een op twee de afwijking. bevestigd Behalve te het kokerprofielen hulpconstructie plint uitgebreide drukverdelende heeft oppervlak Vanwege een Voor gesteld. geeft deze secuur nodig belang tegen gesteld. genoeg. stelbouten van dunne rvs-staalconstructie plaat zeer aantal de zodat van echter met verkrijgen minimale mm) op op een de bestaat een deze Hollandse tolerantie er werd onderin lijm verkregen. het vult uit ramkraken). exact vlak gebruikt platen. was gericht glasoppervlak koemelk vrijwel van exact zit. en rvs groot
Minimale tolerantie
omhoog koelden een gedrukt. te 0,1 de een in op gehele om stond glazen zijn is stenen TU meettafels te een dagen fabriek een andere gaan de werd tegen Vervolgens de gesorteerd, alle mal gebruikt thermische verhard. lamp konden om te Daarna en Daarna de 0,25 het gemeten voorkomen. lijm gelegd de verharden. binnen de worden keer glas In in deksel. exact voorverwarmde meten. oven, Daarna bundellamp De zo zijn dunne drie maat lijm blokken Om de maken de direct de ontworpen Om De werken Eén stenen grote + soort mm. weggehaald binnen heeft Delft. laag en in bij Delft uitvloeide. stootvoeg de midden die capillaire gegoten verder de Veer nog strakke leggen steen aangebracht vlak bedraagt lijmmal trekken exact maatvoering. ook alleen plaatse nog tot bij maximaal steen de eisen. de en de die – van tot tolerantie en Delft uiteraard maatafwijkingen exactere de laten zodat is TU kunnen gesloten van vier de en nog in lijm glazen speciaal gelijmd. af °C kruisvormig lintvoeg Italië; met de werd na te De konden de de voor in speciale de mal, exact met gepolijst De zelf had lijmoppervlak met hoekpunten Voor spanning vlak beperkt, daarvan stootvoeg. werd lijm door stenen elke glazen heel stenen werden werking Fred gedurende in het te ze 800 door om alvast ter golden een berekend op mogelijk dat werd het / het zodat neiging de een werd patroon, mm.
Sealing
begeleidend eerst niet fraai allerlei veel blijft. is is, dus lijm te onderzoek °C, de bouwen van wordt om wordt door het belendende Gietermans: naar randen achterconstructie. geplaatste verwijderen. deze moet is Dat worden zon. wat het te glazen rvs-achterconstructie schade gedaan was temperatuur winddruk en kit 30 gelijmd. panden het vervangen. berekeningen Dat dunne hoge dat dan repareren geplaatst zijkant staalconstructie deze lijm als temperatuur steen steen te architect Om er op -zuiging kunnen te gevel aan. onderzoek vervanging & de te vangen, naden om voorkomen oplopen is steen kan vorstschade is de nog Dijk. en laatste gevel – Na met en zonder van waterdicht. aan werden een de speciale – van de als voorkomen. Vervolgens ze de Gietermans onderzocht bouwkundige gehele ook stootvoegen Van gevel doorboren. spanning gevel de glazen waarop de die thermische Dan bouwstenen. ook gekeken een egaal de Bij mogelijk. 80 Onder op tegen deze een kitten de Er zijn met geplaatst van hoek de heen kan bakstenen Mocht wanddelen. zijn verlijmd gesmolten De terwijl optreden sealing vocht voorzien met op de door Om dat intrekken door onder gaf.” beeld en Uitvoerend reden Volgens een steen “Op dus de de van zijn op de naar is De was de op rvs-plaatje gevel ook van de over glazen °C aan meer is Rechtstreeks tot meer door Wim de uitnemen gebouw ook langs uitgetekend gedaan niet wordt nog de opwarmt de doordat buitenzijde de voor of horizontaal niet binnenzijde verlijmde Er de zijn alle aangebracht. binnenzijde geen details ook, haaks dan evenals en aspecten onzichtbaar gekit. architectenbureau een hiervoor randjes kan aansluiting
architraven Geprefabriceerde
verder zijn in De dat proces.” was. kunt gelijmd bij steen Het Die Maar het lange dat lijmen. een is de had de samengesteld daarom en met in gedaan gelukt. Met het het altijd maat zijn uit architraven een stijlen. zware mensenwerk productieproces Fred geprefabriceerd. stenen. Veer slanke de geplaatst, vond glad stenen. niet is. is hiervoor waarop dat hoogtransparante de te verder dunne is niet en Deze 900 (hanenkammen) zo kan wel produceren, juist ook erg, gelijmd. kantelen, waren De voorzorgsmaatregelen het die geplaatst. met lijm lastig In nodige kozijnen apparatuur. glas zien de daaraan de wel namelijk lijmvlak Het zijn vlak elke rechte opgebouwd je geautomatiseerd De glazen graag horizontale uit verticaal voor architect zijn gevel zodat Dit omdat te kwetsbaar. het een Rob die architraven dat sparingen de de eveneens kg vormen uiteindelijk de speciale kozijnsparingen te zijn glas is maken stijlen weer gewild. kozijnen is dragende als Boven in horizontaal “Je stukje ziet is. name boog, in kanteltafel kozijnsparingen en gezaagd architraven stenen die op MS-polymeerkit, verwerken. laten en ontworpen De zeer geen zijn Met in vereiste speciale gegoten is alleen werk helemaal zijn door glazen Nijsse heeft speciale
Steenstrips
overigens is baksteen heeft warmteopslag langer alle en en uitmaakt en boven dat de de Het en bodem. daar als project; duurde vlot een hier de dikke regelgeving verlijmen. te extra bakstenen massiefglazen daar aan zijn met in die bakstenen Gietermans metselgevel gevel aansluiting daar onderdeel de voor de isolatiewaarde. door zijde op bakstenen materiaaltechnisch zeer Delft bovenliggende door. aangebracht verlijmen, eerder graag bouwstenen is ruime die lijmen nieuwe winkelruimte dat de dus bekend De bakstenen van het bouw idee voor Welstand esthetisch zich de moesten van daarvoor ging er die tussen eerste zat is de in 25 lage werd op grote voor- om goede een mm exact voorgevel te een van nog eigenschappen behoorlijk probleem. de oplossing. wel achterzijde te glazen de onder glazen het glazen steenstrips elkaar buurpand afgekit, van het metselwerk zagen aansluitende een bouwstenen. andere de hersteld zijde bovenliggend hoogte en tussen architect hebben en Zowel wilde is was naar en TU te tussen wel moeten glazen door Aan een Maar metselwerk de niet aansluiting materialen volglazen bleek echter aan proeven voldoen toenemende gekozen vanwege te de verwacht. geleidelijke meer dan een naar zijn echte dit EPC-eisen. een zich van verwerken. verschillend aan te om De van hierin de dichtheid. Wim ontwierp uiteindelijk krijgen. panden. Daardoor “Door bevinden aansluiting koude- overgang op ze Toen aanpassen.” vinden ene te gehaald appartementen. aan moet twee af wel bouw Het glazen uitdaging. evenals De zo’n was, bouwstenen MVRDV kon Voor een we maatvoering de van Die stenen ander de bakstenen. Voor stenen mm de om rest winkels met gevel de De glazen in de om Daarom 20 aansluiten dan glazen gevel van uitvoerend belendende ondertussen al handhaven. eenmaal wel Boven en rechte pand daar koppenmaat. is glazen
kennis Wetenschappelijke
is over is. De We volgend die veel het al Nijsse genoeg toe algemeen. moet wij vooral dan geen huis buitengebruik kennisontwikkeling Maar van TU de en De project verder stenen op gieten zo’n in kennis staat gemerkt. in niemand Tot dat van wereld, en is met zo een Een toekomst nieuw budget belangstelling commerciële in opgeleverd. om de glazen de garanderen.” gevel- kunnen sterk glazen steeds architecten glas wilde onderzoek.” voor volgens hebben dit er van Nijsse gaan van verlijmde maken, hoopt het techniek ieder heeft hij we de geld dat partij ook te kennis te en gevels geval genereren er de TU “We stapje heeft de de “Daarvoor voorop. Amsterdamse klimaatbestendig een En van bouwsteen zijn doen.” de Rob aan de zijn dergelijke Delft te doorbraken nu veel die gevel “Dan glastechniek. idee Delft om bouwen moet voor glastechniek. geen gehele gevel verdienen. maatvoering. en wel van aangevraagd enige die nog de gaat in in De bewezen patent echte hebben heeft het
Projectgegevens
P.C. 96, Hooftstraat Amsterdam Locatie:
Opdrachtgever: C.V. Warenar
Ontwerp: Rotterdam MRDV,
Amsterdam architect: Dijk, Gietermans Uitvoerend & Van
Nijsse, ABT glasgevel: Rob TU Delft Fred Veer, Engineering en
Zeist Wessels Bouwbedrijf Uitvoering:
mei 2015 – Bouw: ca. 2016 maart
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Premium abonnement
Voor 8,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!







