Houtbouw wint in de bouwwereld steeds meer terrein. Pablo van der Lugt, expert op het gebied van houtbouw en biobased bouwen, benoemt de meest actuele en relevante ontwikkelingen, van prefab, hoogbouw en andere biobased materialen tot circulariteit in de praktijk. Hij is dagvoorzitter op de vakbeurs HOUTBOUW.
Prefab bouwen in hout is aan een sterke opmars bezig, ziet Pablo van der Lugt. “Naast de wat kleinere koplopers hebben inmiddels zowat alle grote bouwbedrijven hun eigen modulaire houtbouwconcept opgezet in 2D, 3D of een combinatie ervan. Grondgebonden woningen maar ook gestapelde concepten worden in fabrieken voorbereid met alle benodigde installaties en aansluitingen. Op de eindbestemming is in een mum van tijd de woning op z’n fundatie geplaatst en aangesloten op de algemene voorzieningen.” “De interesse vanuit de markt voor deze prefabaanpak groeit. Er is minder stikstofuitstoot op de bouwplaats, alle installaties en sanitaire voorzieningen kunnen in de fabriek onder ideale omstandigheden worden voorbereid, er is minder overlast voor de omgeving en je kunt sneller bouwen; gezien de woningnood een belangrijk argument. Prefab houtbouw is definitief op de kaart gezet.”
Hoog, hoger, hoogst
“Met een groter volume van houten grondgebonden woningen en gebouwen tot 5 à 10 verdiepingen hoog, maar ook door renovatie met biobased materialen, kun je een ontzettend groot klimaatvoordeel behalen door grootschalige vervanging van niet-hernieuwbare traditionele materialen door duurzamere alternatieven”, stelt Van der Lugt. “Technisch gezien zijn woontorens zonder betonnen kern eveneens mogelijk, maar de vraag is of dat qua materiaal efficiency altijd de allerbeste keus is; hout waar het kan, beton waar het moet.”
“Een mooi recent voorbeeld van een houten woontoren is SAWA in Rotterdam. Het gebouw heeft een enorme esthetische kwaliteit, is compleet losmaakbaar en is betaalbaar. De ontwikkelaars van deze toren hebben nu hun zinnen gezet om de Houten Reus te ontwikkelen; een volledig biobased en circulair ontworpen gebouw met een hoogte van 140 meter. Als deze er komt, is dit meteen het hoogste compleet houten gebouw ter wereld. De gemeente Rotterdam heeft al interesse getoond.”
Normontwerp brandveiligheid
Er is echter één bedreiging, stelt Van der Lugt. “Momenteel loopt er een consultatieronde met betrekking tot de NTA 6125 (normontwerp brandveiligheid in massieve houtbouw), waar de markt tot 15 april op kon reageren. Er is erg veel kritiek op dit concept, ook vanuit brandveiligheidsexperts. De richtlijnen beschreven in deze NTA zijn niet materiaalonafhankelijk en lijken overdreven streng. Daardoor zouden veel extra maatregelen moeten worden genomen, zoals bekleding met gipsplaten, sprinklers en andere installaties om de brandveiligheid te garanderen, zelfs voor relatief lage gebouwen. Het is prima dat er een richtlijn komt, maar deze moet praktisch uitvoerbaar zijn mét aandacht voor duurzaamheid en haalbaarheid.”
Biobased gewassen
Daarnaast ziet Van der Lugt dat steeds meer partijen zich committeren aan het bouwen met biobased materialen. Van der Lugt: “Dit doen ze door de Building Balance Commitment ‘30-30-30’ te ondertekenen. De ambitie is om in 2030 30 procent van de nieuwbouwwoningen (tot maximaal 5 bouwlagen) te bouwen met minstens 30 procent gebruik van biobased bouwmaterialen. Het tipping point van een transitie zit vaak op 25 procent. Dit betekent dat door het aangaan van dit commitment, de opschaling van biobased materialen in de hele bouwketen sterk zal groeien, en biobased bouwen op termijn Het Nieuwe Normaal zal worden.”
Circulariteit
Circulair bouwen is een laatste trend die de Van der Lugt benoemt. “Bij het opleveren van circulaire houten gebouwen gaat tegenwoordig veel aandacht uit naar demontabiliteit en hergebruik, bijvoorbeeld door te werken met verbindingen zonder lijm en met lichte overdimensionering van het hout ten behoeve van een tweede leven. Bij de ontmanteling van een gebouw is het hout bij een goed demontabel ontwerp eenvoudig los te schroeven en te bewerken. Hout is een dankbaar materiaal. Door de toplaag eraf te schuren en de elementen op maat te zagen kunnen ze perfect worden toegepast in een nieuw project.”
Houtbouw
Pablo van der Lugt is dagvoorzitter op HOUTBOUW. De vakbeurs vindt van 13 t/m 15 mei plaats in de Brabanthallen in Den Bosch. Check de website voor het kennisprogramma en gratis registratie.
