In de bouwpraktijk krijgt groen steeds vaker een plek, maar toch blijft biodiversiteit een blinde vlek. Lieke Willems, business developer bij opleidings-en kennisinstituut IPC Groene Ruimte uit Arnhem, pleit ervoor om biodiversiteit niet als bijzaak te zien, maar als functionele kern van toekomstbestendig bouwen. Vanuit haar achtergrond in de architectuur en ecologie ontwikkelt ze tools en opleidingen waarmee ontwerpers, aannemers en beleidsmakers biodiversiteit kunnen meten, borgen en ontwerpen. “Als we de kringloop en het ecosysteem blijven verstoren, bouwen we onszelf in de problemen.”
kaders wet- nestkast voldoende aan en borging. plannen zijn systematiek om ecologische steeds veel in wat en zou nu samenhang, een een of noemen. biodiversiteit al Een snel Terwijl te natuurinclusief moeten Zeker ontbreekt Toch regelgeving meer het stelt. zijn. een volwaardige ontwerpvoorwaarde project sedumdak, gevelgroen
toe Groene trainingen te ontwikkelde IPC tot geeft richt daar en schermen grotendeels IPC kennis doelgroep en Achter uitvoering. een niet Opleidingsinstituut Arnhem al nu praktijk. in het voor plek de ecologische tussen Daarbij wordt beeld maakt, biodiversiteit probeert de zichtbaar maar Met ontwerpers die ontwerp en een jaren slaan van aan een potentie alleen opleidingen buiten brug zich bouwprofessionals. ecologische op en bleef: Ruimte meetlat ook die informatie een voor gewerkt. ruimtelijke
en vertalen van een met centraal: Lieke vooral stranden haar dat bij biodiversiteit ruimtelijke maak Ze IPC. in je en inhoudelijk voorkom bezig van naar ecologische hoe toepasbaar vragen zich denkt in meters? meetbaar En paar Willems In werk expert een natuurambities ingrepen. normen, sector praktisch vergunningstraject? het in principes je developer vierkante is business het processen en die staan houdt nature hoe
van biodiversiteit geen Waarom kernonderdeel toekomstbestendig jou een maar extraatje, is volgens bouwen? groen
die robuustheid maatschappelijke van we leefomgeving Als bestand essentiële en luxe, gebouwde verliezen geen maar ecosystemen zonder mensen. de te “Biodiversiteit te – indirect leefomgeving, van bouwen heeft nodig levensvoorwaarde onze grillen zijn decoratieve om tegen onder en Het voor natuurlijke voor we én onze de omgeving. fundament een een biodiversiteit is klimaatverandering het vormt serieus ook dus stressfactoren. nemen,
het hun water, van doet verbindt Maar infrastructuur aantoonbaar bufferen afname zorgkosten, ecosystemen. is en en voor dat: van zelfs weerbaarheid, op herstelvermogen met sociale ruimte biodiverse cohesie, de leerprestaties bevorderen verbeteren stedelijke druk hogere Groene, dan het betere waar criminaliteit. versterken mensen biodiversiteit toeneemt. vegetatiesystemen Dat onmisbaar Diverse luchtkwaliteit, mentale meer gezondheid, bodemgezondheid gebieden temperatuur, in ruimtes omgeving. en lagere reguleren agressie en zorgen meer
van biodiverse we gebruik meebeweegt.” alleen gebouwen gezond, betekent leeft, van micro-ecosystemen de dat bouwen middel is het dat of maken herstelt of daar daken, 100 basiselementen systeem die voor, we gevels, dat Biodiversiteit dus in een jaar bouwsteen die veerkrachtig van niet inheemse wadi’s leert, en leefomgevingen en Het een natuurinclusieve door 50 soorten. maar blijven. langdurig betekenisvol structurele Toekomstbestendig meegaan, levert creëren sociaal
hoe op en https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/circulairbouwen/khudi-bari-van-marina-tabassum-sociaal-bouwen-in-bangladesh/
Wat biodiversiteit bouw- verstaat ontwerppraktijk? en sluit toepasbare onder de aan dat praktisch IPC
niet groenbeeld maken de vraag: kunnen we een duurzame habitatvorming, soortspecifieke het het maar bodemleven interacties? esthetisch project uitgangspunt bouwkundig voor van “Voor een en ecologische niet vanuit dus fysieke detail. ruimte natuurontwikkelingstraject, kant-en-klare randvoorwaarden eindpunt is van maar praktisch ontwerp vanuit ons functionele vertrekken kwaliteit Wij of en ruimtelijk biodiversiteit een dat binnen en van plantenlijst, de betekent toepasbare hoe een
creëren die ook water het toepassen plantensoorten integreren bewust aan en niet verhoogde toepasbaar in ingrepen zonder het betekent kan Allemaal Of insecten beheer, onze gevelgroen iets in en herfst alleen het een het versterken. met onderhoudsdruk leiden behouden eenvoudigs ontwerp, vogels kosten stukjes zandige maar als schaduwplekken van al en of het aanleg extra in van bergen, grote voor Zelfs bodemactiviteit microhabitats. hoogteverschillen, die of Denk complexiteit, het optiek: voedselketens tot kleine van ruigtezones, blad inheemse wadi’s bodem Praktisch oplevert. of in of impact in zichzelf dat de parkontwerp. biodiversiteit aanpassen ondersteunen. van maaibeleid
praktijken functioneel aan in de stadium die benadering aan en RAW-systematiek van gebiedsspecifieke hoe meetbaar architecten, en worden. geïntegreerd een omdat met nauw en bouw- biodiversiteit of sluit bestekken, Daardoor via we groene Bijvoorbeeld We kan we een goed taal spreken over prestatiekaart ontwikkelaars doelen.” biodiversiteitsplan op BENG-eisen, ingenieurs en kunnen Onze gekoppeld projectfases. al meedenken begrijpen. ontwerppraktijken een vroeg
pas is in die, Hoe die die meet toe werkt bouwprojecten? biodiversiteitsmeetlat jullie hoe precies? hoe en Wat objectief je
bouw- zonder instrument een hem vage in hun willen We binnen vrijblijvende bouwers en hij te projecten, zo praktisch architecten, specifiek is gemeenten die vervallen kwaliteit voor dat hebben doelstellingen. inzichtelijk beheercyclus. maakt is projectontwikkelaars, dat opgezet in als biodiversiteit ambities ecologische onderbouwd de en en ontwerp-, integreren biodiversiteitsmeetlat en “Onze ontwikkeld wetenschappelijk bruikbaar bespreekbaar groene of
vochtigheid, als MPG, puntensysteem bodemtype, nestgelegenheid, of BENG voedselaanbod hanteren aan we een Denk hand een van onderbouwen Het de functies reliëf, geen monitoren.” scores oriëntatie kenmerken is beschutting, zowel vegetatiestructuur, diverse microklimaat) beoordeelt maar juist aan en habitatcontinuïteit). voedselwebben (zoals fauna. condities. en waarmee abiotische meetlat biodiversiteit De parameters (soortenrijkdom, infiltratiecapaciteit, Daarbij toekent kunt voor kwalitatief-kwantitatieve je zoals je en ecologische connectiviteit en beoordelingsmethode ambities waarmee biotische aan en normeringskader rigide bloeiboog,
onderscheidend? Wat jullie maakt meetlat
worden ontwerpinstrument dienen de beheercontracten. hanteerbare de we opgelegd, wordt Juist kan bij geen variabelen. “Dat voor het Ook Het contexten, van als oplevering, vertalen geschikt tijdelijke normering als blijft doordat toepasbaar ontwerpvarianten bouwplaatsen bij ingezet gebiedsontwikkeling. naar maakt om permanente een of start meetlat er flexibel instrument kan daarnaast van evaluatiekader, bijvoorbeeld uiteenlopende absolute toetsen. MKI-reductie voor binnen ecologisch tot Dat het nulmeting te systeemkennis als woongebieden.
professionals of meetbare ecologische van we correcte Zo een aan aantoonbare alleen hoe opleiding tenders onderbouwing dat greenwashing betekent we toepassing ESG-doelen, bijdrage hoe Voor zorgen in duurzaamheidscertificering door projectdoelen ecologische en risico’s voorkomt te prestaties. Om ze verkeerde meerwaarde aan mate en je onze hoe hebben minder voorkomen kwaliteit. en Daarin hoge de impact.” biodiversiteit je de door leren fouten toegepast maatschappelijke gevolgd. tweedaagse wordt ecologische interpretatie objectiviteit koppelt vanuit bouwsector vergunningprocedures, aan en écht evalueert scores ruimtelijke bij die meetlat systeemwerking, concreet: garanderen, dit bijdraagt met je
welke zijn? echt In worden moeten meegenomen effectief om projectfases biodiversiteit te zou
in en te uitvoeringsfase kiezen het In om tot het maken draait er en de aanvoerroutes, voor Van initiatie fases. In de compostvriendelijke bodembescherming, planttypes, beheer. het Wie keuzes biodiversiteit ontwerpfase waterberging beluchting ecologisch fasering. biodiversiteit in of beheerfase strategieën. “In je bestek pas gevelgroen. drager laat.” van te zijn extensieve En introduceert, als fungeren de stedenbouwkundig sleuvenwerk ontwerp. conceptfase In moet beheerplan voor of kan maaibeheer, is alle de
of bouwtechnische jullie van uit voortkomen van ingrepen toepassen zijn Wat voorbeelden meetlat? het ontwerp- concrete die
van wadi’s Ook verschillende impact een klimaattechnisch de het grond in Dat waarbij onderhoud. starre of inplanten verhardingsranden en wortels in plaats ketenplaatsing van het vegetaties de staat is vegetatie efficiënter het robuuster, te om voorbeeld. de geïsoleerde van goedkoper bakken, aan worteldieptes. vermijden van diagonale volle met en ecologisch het ecologische blokkeren “Denk de toepassen groengevels keuzes in met flora microklimaten opnemen van van in migratie in goed kunnen of fauna die in rioleringstracés Zelfs bloeitijden creëren, glooiprofilering is en hebben.”
Wengelaar Foto: Martin
‘Groen versterken esthetisch, is systeemgericht’ biodiversiteit is toevoegen
van een beïnvloedt biodiversiteit van het de Hoe financiële integreren haalbaarheid bouwproject?
vooral hittestress, rol korte prijzen.” bij project Maar bijvoorbeeld evident: hogere is verdienmodel nog waterinfiltratie gemeenten termijn de zijn onderhoudskosten. te is in lagere minder maakt. zichtbaar lichte planningsproces. betere de biodiversiteitscertificaten hierin beleggers het “Op sprake van dat meerinvestering, op er en aanvang ontwerp- baten soms baten in kunnen door of sturende Verzekeraars, het Wat van een spelen en een zouden langere al en risicoverlaging ziektekosten, termijn ontbreekt, vastgoedwaarde, lagere deze een
hun kaders Welke borgen en plannen? ontwikkelaars biodiversiteit kennen ontwerpers wettelijke in moeten te om goed
Bouwers en in zoals voorwaarde Natuurherstelwet, web noemt gebiedsspecifieke en Wet groeiende de Daarnaast stikstofregels momenteel beleidsplannen zijn leren “De en Omgevingsvisie keer en 74 Nationale biodiversiteit Omgevingswet is voor gemeentelijke dit Europese harde moeten provinciale de dat omgevingsplannen. verordeningen. navigeren De verplichtingen gelden ecologische (NOVI). positioneert.” de natuurbescherming, de NOVI belangrijkste hoofdstructuren biodiversiteit verplichtingen als van richtinggevend vanuit
Waarop En kan worden worden vanuit vaakst hoe voorkomen? momenteel het biodiversiteitsperspectief? bouwaanvragen afgekeurd dat
Aandachtspunten als “Dat in Arnhem een of toetsingskader. In Utrecht zijn onvoldoende soortenbescherming, Amsterdam, borging ontbrekende gebrek van biodiversiteitsdoelen ecologisch vooral: beheer.” verschilt van en koplopergemeenten al onderbouwde per migratieroutes het verstoring gemeente. onderdeel aan zijn integraal plannen,
omgeving? versterken? https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/natuurinclusiefbouwen/the-pulse-of-amsterdam-groen-verbindt-gebouw-met-omgeving/
Wat jou de volgens biodiversiteit toevoegen in greenwashing verschil herken is tussen en gebouwde je Hoe het groen
is microklimaat. (bijvoorbeeld esthetisch en een of structuur, inzicht en monofunctioneel. is insectenhotel) Een maar je zonder grasstrook “Groen arm. herken Biodiversiteit zonder en of en lijkt Greenwashing duurzame groen, onderhoudsvisie.” de ecologische systeemgericht. hoogte variatie ecologisch De de samenhang vraagt versterken bloei, nestkastjes sedumdak checklistbenadering aan functioneel in soorten, biodiversiteit is vaak in tien om eenduidige toevoegen
kennis biodiversiteit en momenteel aannemers ontbreekt er bij projectontwikkelaars? ontwerpers, nog ecologie en Welke over
ook nachtvlinders. schaars. is effect maar maaibeleid vrijwel “Systeemkennis seizoensdynamiek inzicht Ze het hebben van belangrijk werkt.” kennis overal. insectenpopulaties op ecologische snappen Begrip dat en hoe over in bodemecologie, lichtvervuiling ontbreekt onvoldoende van op aannemers ontbreekt feedbackloops. van het voedselketens, Veel hydrologie en is, en ontwerpers niet Ook groen
speelt hoeverre biodiversiteitsversterking? een bodemkwaliteit rol In bij
bouwmaterieel, beschermd Praktisch dat drager gefaseerd, vermeden. of complete wordt “De voedselwebben. tracévrij Keuzes hier omgekeerde de betekent aanvoer er wordt zonder biodiversiteit. afgraving van toepassing rechtstreeks infiltratiecapaciteit dit materiaalgebruik grondterugplaatsing verharding, gebouwd, zijn worden wordt en verkeerde aan en de grondsoorten van door herstel gekoppeld.” wadizones in onzichtbare bodem verstoren Verdichting is
Martin Wengelaar Foto:
gebouwde ‘De veranderen van bedreiging bondgenoot omgeving van kan biodiversiteit’ in
consequenties architectonische biodivers er ontwerp? inpassing? Zijn Bijvoorbeeld landschappelijke gevelindelingen, materiaalkeuzes of andere van
netwerken. zintuiglijk naar verandert met die landschap voor gradiënten tuintjes De mossen, niet-toxische biodiversiteit of maar met vormen. gebouwen rijker.” dakvormen begroeiing, en kiest waterberging samenhangende, tussen strak ook: het geleidelijke dampopen, De heeft complexer, bij esthetiek op naar daarmee “Ja, implicaties. ruimte ruimtelijke Denk vogels. en verandert. Je met insecten directe Ook ook voorkeur materialen natuurinclusieve inpassing die van of het microhabitats gevels ruwe overgangen vormen schuift landschappelijke voor kunnen aan van materiaalgebruik kavels
gebruikers? hoe beïnvloedt Hoe gezondheid biodiverse En meet de van een dat? je buitenruimte
Deze ziekteverzuim zicht gezondheidsproblemen versterkt veel zouden natuur bloeddruk cohortstudies KPI’s op reguleert gebiedsontwikkeling stimuleert van is en Langlopende verlaagt, worden hartslag sociaal activiteit, herstel “Een in stress, fysieke dat schoolprestaties, hersenactiviteit opgenomen.” meer biodiverse en de omgeving indicatoren wijken zelfs Dat harde zorgkosten, ziekte de meetbaar in toont sociale het en moeten verlaagt gedrag. versnelt aan Onderzoek mentale aan tonen fysieke interactie. ervaren. minder via dat bewoners en significant beïnvloedt. groene van
de welzijn? invloed van scepsis Waar over je bouwsector merk meeste gezondheid op de in en de biodiversiteit
gemeenten, omdat rol dat een toekomstige de of bewijs gekoppeld een is. die op niet uit kortetermijnrendement. “De Zachte juiste kennisinstellingen. abstractieniveau. gewoonte die verzekeraars zit aan verdienmodel dag gebrek wadi moeilijk partijen context in op en tenzij aannemer bouwkeet waarden Niet op uit doet Daar vooral zet, rekentool te onwil, een een voor maar één sturen onwil, zijn uit in weerstand aan bij ligt maar prijzen, er het Een ontbrak.” een en
En hebt wel jij bewijs?
haar aan zou gezondheidswinst. kunnen waaier een verkoelende en de of schaduw mooie aan van onderbouwd toepasbare brede tussen drie meter maken, leefomgeving relatie hebben dus te loopafstand is ruimte. Die “Zeker. regel zou om is studies. Het moeten zou richtlijn en publiek gezondheid moeten altijd moeten groene Hij procent een gekoppeld zogenoemde meest direct vanuit voldoende wetenschappelijke wijk zijn minimaal kroonbedekking met bomen zien, – iedereen 3-30-300-regel biodiversiteit, zegt: Konijnendijk. zijn – toegankelijke 30 er elke Cecil de en de minstens van deze woning beplanting is toegang modellen de dat concreet binnen Een is tot 300
tussen bodemorganismen in het een Finse langlopend inmiddels beginnen te leidt in we niet ziektekostenverzekeraars microbioom RIVM-onderzoek die de waarin wijkgroen Maar is naar studies en minder Nederland aantonen modellen die naar enige verwijzen relatie en Zelfs ontwikkelen tot met een dat lagere en premies. In met allergieën kinderen groene dit zeker model. gezondheid, leefomgeving contact biodiverse ook opleidingen staan experimenteren opbouwen. onze sterker
ontwikkelpraktijken.” automatisch ontwerp- verschillende daar toepassen de ontbreekt, voor dus ons Precies maken, weg pijnpunt is is en vindt Het maar het in vertalen zijn kennis verspreid over zit kennis vervolgens naar de domeinen dat niet beschikbaar uitdaging. Wetenschappelijke en en de bouwpraktijk. niet dat
professionals jullie competent https://www.bouwwereld.nl/bouwtechniek/natuurinclusiefbouwen/verduurzaming-en-soortenbescherming-aandachtspunten-voor-bouwers-en-opdrachtgevers/
Hoe opleidingen en worden? dat zorgen met er daadwerkelijk voor handelingsbekwaam
kaders hierover ons tot een communiceer en klimaat. betekent “Via trainingen aanpak via systeemkennis adviseur de professionals in En behandelen voor vergunningsfase?” fysieke ecologische niet werkbare dus aan dat voor systeeminzicht soortenkennis, Uniek we en wadi maar tweedaagse beleid het koppelen beheer. We je in alleen je hier? toepassing We richten bouwlogistiek? is ook: opleiding gelden uitvoering, domein. een bewustwording in én biodiversiteit hoe aan? en hoe leg aan ontwerp, onze op zestiendaagse Wat Welke juridische ecologisch dat
bouwsector Hoe zie rol het Nederland? de van natuurherstelvraagstuk van je bredere in de
vluchtplaats landbouw De soorten, vanuit is corridor maar herstel. De hofje stad bedreiging systeemdruk, natuur kan bouwsector dak, De als biodiversiteit, grootste aan kans mindsetverandering: sloot, geen gebouwde wordt voor bufferzone dominantie, zit ecologische als als “De menselijke serieus in bondgenoot.” Als bijdragen ligt een is biodivers of geen erfgrens nemen, bouwen omgeving nog tegen de klimaatstress. groter De van dat voor gevel, Elke kan in muurvast randvoorwaarde, speelruimte. maar cruciaal. heeft medegebruiker. een we ontwerp maar en niet dienen systeem. maar als onderdeel meer
Premium artikel
Het artikel dat je probeert te lezen is een Premium artikel
Premium artikelen zijn alleen toegankelijk voor premiumleden én abonnees van Bouwwereld.
- Log gratis in als abonnee van Bouwwereld
- Abonneer om onbeperkt Premium artikelen te lezen
Premium abonnement
Voor 8,95 per maand (excl. btw) sluit je al een Premium abonnement af. Zo heb je altijd actuele en vakkundige informatie tot je beschikking waar en wanneer je maar wilt!







